شعر نو، شعری است که از قالب‌های اشعار کهن فارسی مانند غزل، مثنوی، قطعه و… و محتوای آن‌ها فاصله گرفته است. در شعر نو، شاعر مانند شاعران کلاسیک، ناچار به رعایت قواعد محدود و خاصِ وزن عروضی و قافیه نیست و دست بازتری دارد. برای مثال در شعر نو می‌توانیم به اشعار نیما، احمد شاملو، سهراب سپهری و… اشاره کنیم. شعر آزاد، شعر سپید و شعر موج نو انواع شعر نو هستند که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. در این مطلب از مجله فرادرس یاد می‌گیریم شعر نو چیست و چه ویژگی‌هایی دارد. همچنین انواع شعر نو را با مثال توضیح می‌دهیم. در انتهای مطلب نیز پرسش‌هایی چهارگزینه‌ای طرح کرده‌ایم که با استفاده از آن‌ها میزان یادگیری خود را بسنجید.
شعر نو چیست؟
شعر نو از نظر قالب و محتوا (فرم و محتوا) با قالب‌های کهن شعر فارسی تفاوت دارد. شاعران برای سرودن هر شعری در قالب‌های شعری کلاسیک، ناچار به رعایت قوانین خاص وزن‌های عروضی، قواعد قافیه و موضوعات محدود هستند اما در شعر نو، شاعر الزامی برای رعایت این قوانین ندارد. به‌طوری‌که شاعر می‌تواند قافیه را به طور نامنظم و هرچند سطر یکبار، استفاده کند یا برای ایجاد موسیقی شعر خود فقط به آهنگ واژه‌های موجود در شعر خود اکتفا کند و وزن عروضی را رعایت نکند. «نیما یوشیج» با سرودن «منظومه افسانه» بنیانگذار شعر نو بوده است.
پیشنهاد می‌کنیم برای یادگیری شعر نو، فیلم آموزش ادبیات فارسی پایه هفتم فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر زیر آورده‌ایم.
مثال شعر نو
در کادر زیر، نمونهای از شعر نو را آورده‌ایم تا تفاوت این اشعار با شعر کهن فارسی و قالب‌های آن را درک کنید.
نگاه مرد مسافر به روی میز افتاد:
«چه سیب‌های قشنگی!
حیات نشئه تنهایی است.»
و میزبان پرسید:
قشنگ یعنی چه؟
-قشنگ یعنی تعبیر عاشقانه اشکال
و عشق، تنها عشق تو را به گرمی یک سیب می‌کند مأنوس.
و عشق، تنها عشق
مرا به وسعت اندوه زندگی‌ها برد،
مرا رساند به امکان یک پرنده شدن.
(سهراب سپهری)
ویژگی های شعر نو چیست؟
نخستین شاعر نوگرای فارسی، نیما یوشیج است که به طور کلی از قواعد و محدودیت‌های اشعار کهن جدا نشد اما با ایجاد تغییراتی در آن‌ها، تغییراتی اساسی را در فرم و محتوای شعر، ایجاد کرد. نیما، محتوای سخن را مهم‌تر از فرم و قالب آن می‌دانست بنابراین، با فاصله گرفتن از قالب‌های سنتی شعر، راه را برای شاعران بعد از خود باز کرد تا بتوانند شعر خود را خارج از چهارچوب‌های محدود کهن بسرایند.
البته قبل از نیما نیز تلاش‌هایی برای تغییرات جزئی در اشعار کلاسیک فارسی صورت گرفته است. شعر شاعران نوگرای پس از نیما نیز با شعر نیما متفاوت است و هرچه از شعر او به زمان اخیر حرکت کنیم، شعر نو از قواعد قالب‌های کهن دورتر می‌شود.
جدول مقایسه انواع شعر نو
در جدول زیر، انواع شعر نو را آورده‌ایم و ویژگی‌های هرکدام را نیز قرار داده‌ایم تا بتوانید آن‌ها را با هم مقایسه کنید.
| انواع شعر نو | مثال |
| شعر آزاد | دارای وزن عروضی و قافیه (متفاوت با قالب‌های کهن) |
| شعر سپید | دارای قافیه و آهنگ (بدون وزن عروضی) |
| شعر موج نو | نه قافیه و نه آهنگ (تصویرهای شاعرانه) |
نکته: باید توجه کنید که وزن عروضی و قافیه در شعر نو، مطابق وزن و قافیه اشعار کلاسیک نیست.
انواع شعر نو
تا اینجا یاد گرفتیم شعر نو چیست و چه ویژگی‌هایی دارد. در این بخش با انواع شعر نو نیز آشنا می‌شویم. شعر نو به انواع آزاد، سپید و موج نو تقسیم می‌شود. هر کدام از آن‌ها دارای ویژگی‌های متفاوتی هستند که آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
- شعر آزاد یا نیمایی
- شعر سپید یا شاملویی
- شعر موج نو
در ادامه، انواع شعر نو را با مثال بررسی می‌کنیم و مشخصات هرکدام از آن‌ها را توضیح می‌دهیم. برای یادگیری انواع شعر نو می‌توانید فیلم آموزش علوم و فنون ادبی ۳ پایه دوازدهم فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر پایین آورده‌ایم.
شعر آزاد
شعر آزاد یا شعر نیمایی نوعی از شعر نو است که وزن عروضی و قافیه متفاوت با اشعار کهن دارد. اما قافیه آن جای مشخص و خاصی ندارد و از نظر وزن عروضی نیز داری ارکان دوتایی، سه‌تایی و چهارتایی نیست و هر سطر می‌تواند کوتاه یا بلندتر از سطرهای دیگر باشد. اشعار نیما، اخوان ثالث، فروغ فرخزاد و سهراب سپهری، نمونه‌هایی از شعر آزاد هستند. در ادامه، نمونهای از این نوع شعر نو را بررسی می‌کنیم.
مثال شعر آزاد
در کادر زیر، نمونهای از شعر آزاد یا نیمایی را آورده‌ایم.
من از نهایت شب حرف می‌زنم
من از نهایت تاریکی
و از نهایت شب حرف می‌زنم
اگر به خانه من آمدی برای من ای مهربان چراغ بیاور
و یک دریچه که از آن
به ازدحام کوچه خوشبخت بنگرم
(فروغ فرخزاد)
شعر سپید
شعر سپید یا شاملویی هم قافیه و هم آهنگ دارد اما دارای وزن عروضی نیست. البته قافیه این شعر نیز مانند شعر آزاد، محدود به قواعد خاصی نیست و شاعر می‌تواند به طور نامنظم از آن استفاده کند. در ادامه، نمونهای از این شعر را بررسی کرده‌ایم.
مثال شعر سپید
در کادر زیر مثالی از شعری سپید را آورده‌ایم.
جاده‌ها با خاطره قدم‌های تو بیدار می‌مانند
که روز را پیشباز می‌رفتی
هرچند
سپیده
تو را
از آن پیشتر دمید
که خروسان
بانگ سحر کنند.
(احمد شاملو)
شعر موج نو
شعر موج نو نه وزن عروضی و نه آهنگی مانند شعر سپید دارد. در واقع این شعر نو، به دلیل تشبیه‌ها و استعاره‌های موجود در آن و به طور کلی برای زبان شاعرانه، با نثر متفاوت شده و حالتی شعرگونه پیدا کرده است. در ادامه، نمونهای از شعر موج نو را بررسی کرده‌ایم.
مثال شعر موج نو
در کادر زیر، نمونهای از شعر موج نو را آورده‌ایم. همانطور که مشاهده می‌کنید، این شعر نه دارای وزن است و نه قافیه دارد اما زبان شاعرانه آن و استفاده از آرایه‌های ادبی بدیعانه، آن را به شعر تبدیل کرده است.
قلب تو هوا را گرم کرد
در هوای گرم
عشق ما تعارف پنیر بود و
قناعت به نگاه در چاه آب
(احمدرضا احمدی)
| آرایه‌های ادبی | توضیح |
| استعاره | «قلب تو» استعاره از آتش است که می تواند هوا را گرم کند. |
| تشبیه | «عشق ما» به «تعارف پنیر» و «قناعت به نگاه در چاه آب» مانند شده است. |
یادگیری شعر نو در فارسی با فرادرس
تا اینجا یاد گرفتیم شعر نو چیست و چه خصوصیاتی دارد. شعر نو یکی از انواع شعر در زبان فارسی است و برای درک تفاوت آن با قالب‌های کهن شعر فارسی مانند قالب‌های قصیده، قطعه، مثنوی و… باید ویژگی‌های اشعار مانند وزن عروضی، ردیف، قافیه و… را به خوبی یاد بگیریم. به همین دلیل در این بخش، برخی از فیلم‌های آموزشی فرادرس را آورده‌ایم که در یادگیری ویژگی‌های اشعار مختلف، کاربردی و مفید هستند.
همچنین برای یادگیری کل مباحث ادبیات فارسی در دوره متوسطه، می‌توانید از مجموعه آموزش زیر استفاده کنید.
وزن و قافیه در شعر فارسی
وزن و قافیه، مهم‌ترین ارکان شعرهای فارسی هستند و قالب‌های شعری کهن بر اساس وضعیت وزن و قافیه‌ی مصرعها شکل می‌گیرند. در این بخش با اوزان عروضی و قافیه آشنا می‌شویم و شعر نو را با توجه به این دو رکن، بررسی می‌کنیم.
در ادامه، با هرکدام از این دو مفهوم آشنا می‌شویم و انواع شعر نو را از نظر داشتن یا نداشتن آن‌ها بررسی می‌کنیم. برای یادگیری آسان وزن عروضی اشعار، می‌توانید فیلم آموزش وزن شعر فارسی در فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر زیر آورده‌ایم.
قافیه در اشعار فارسی
به واژه‌های با حروف انتهایی مشترک در پایان مصرع‌های شعر، قافیه می‌گوییم. نحوه قرارگیری قافیه‌ها در قالب‌های شعری مختلف، متفاوت است و در واقع بودن یا نبودن قافیه در هر مصرع از یک شعر است که قالب‌های شعری کهن را می‌سازد. در این بخش، نمونه‌هایی از قافیه در اشعار کلاسیک فارسی را بررسی می‌کنیم. سپس وضعیت قافیه در شعر نو و انواع آن را نیز توضیح می‌دهیم.
مثال قافیه
در کادر زیر یک بیت نمونه را آورده‌ایم و قافیه آن را نیز مشخص کرده‌ایم.
سحر چون خسرو خاور علم بر کوهساران زد
به دست مرحمت یارم در امیدواران زد
(غزل)
| کلمه‌های قافیه | حروف قافیه |
| کوهساران / امیدواران | اران (مصوت بلند «آ» + صامت «ر» + مصوت بلند «آ» + صامت «ن») |
نکته: واژه «زد» که در انتهای هر دو مصرع تکرار شده، ردیف است. ازآنجایی‌که وجود ردیف در شعر، الزامی نیست، در اینجا نیازی به بررسی آن وجود ندارد. البته اگر دو واژه انتهایی مصرعها از نظر شکلی کاملاً یکسان باشند اما معنای آن‌ها متفاوت باشد، باید آن‌ها را قافیه در نظر بگیریم.
قافیه در قالب‌های کهن شعر فارسی
وجود قافیه برای قالب های شعری کهن، الزامی است و فقط در جایگاه، متفاوت هستند. در برخی قالب‌ها مانند قالب شعری مثنوی، قافیه در هر مصرع از شعر وجود دارد و قافیه هر بیت با قافیه دیگر بیت‌ها متفاوت است. در جدول زیر، جایگاه قافیه در قالب‌های کهن شعر را آورده‌ایم.
پیشنهاد می‌کنیم برای یادگیری آسان ردیف و قافیه در شعر فارسی، فیلم آموزش روش‌های تشخیص ردیف و قافیه در فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر پایین آورده‌ایم.
| قالب‌های مشهور شعر کهن | جایگاه قافیه |
| غزل و قصیده | مصرع اول و مصرع‌های زوج |
| مثنوی | هر دو مصرع در هر بیت، قافیه جداگانه دارند. |
| قطعه | مصرع‌های زوج |
| رباعی و دوبیتی | مصرع اول و مصرع‌های زوج |
| چهارپاره | مصرع‌های زوج هر بیت، قافیه جداگانه دارند. |
نکته: قالب‌هایی که از نظر جایگاه قافیه مشابه هستند، با تفاوت در محتوا یا تعداد ابیات و… از هم متمایز می‌شوند.
قافیه در انواع شعر نو
قافیه در شعر آزاد و شعر سپید وجود دارد و در شعر موج نو، وجود ندارد اما به طور کلی وضعیت قافیه در شعر نو با شعر کهن متفاوت است. در شعر نو، برخلاف شعر کلاسیک، شاعر می‌تواند قافیه را هرچند مصرع یکبار و بدون نظم خاصی استفاده کند. مانند مثال زیر که قافیه را در آن مشخص کرده‌ایم و همانطور که مشاهده می‌کنید، قافیه این شعر، تابع هیچ نظم و چینش خاصی نیست.
آیا دوباره گیسوانم را
در باد شانه خواهم زد؟
آیا دوباره باغچه‌ها را بنفشه خواهم کاشت؟
و شمعدانی‌ها را
در آسمان پشت پنجره خواهم گذاشت؟
آیا دوباره روی لیوان‌ها خواهم رقصید؟
آیا دوباره زنگ در مرا به سوی انتظار صدا خواهد برد؟
(فروغ فرخزاد)
حالا که یاد گرفتیم شعر نو چیست و وضعیت قافیه در انواع آن چگونه است، در ادامه مطلب به بررسی وزن عروضی اشعار نو می‌پردازیم.
وزن عروضی در اشعار فارسی
زیبایی آهنگینی که شنیدن اشعار را برای ما خوشایند و خوانش آن را با نثر متفاوت می‌کند، نتیجه وزن عروضی اشعار است. وزن عروضی به زبان ساده یعنی هجاهای یک مصرع و در نهایت هجاهای کل یک شعر را چگونه در کنار هم قرار می‌دهیم. هجاهای واژه‌هایی که در کل مصرع‌های یک شعر قرار می‌گیرند باید از نظر کمیت (تعداد) و کیفیت (کوتاهی و بلندی) مطابق با هجاهای اوزان عروضی خاصی باشند. در ادامه، انواع هجاها و انواع وزن‌های عروضی شعر فارسی را بررسی می‌کنیم.
| انواع هجا و خط عروضی | توضیح | مثال |
| هجای کوتاه (U) | صامت + مصوت کوتاه (-َ، -ِ، -ُ) | مَ، مِ، مُ |
| هجای بلند (-) | صامت + مصوت کوتاه + صامت | من |
| صامت + مصوت بلند (آ، او، ای) | سو | |
| هجای کشیده (-U) | صامت + مصوت کوتاه + صامت + صامت | صبر |
| صامت + مصوت بلند + صامت | سار | |
| صامت + مصوت بلند + صامت + صامت | سیرک |
نکته: مصوت‌های بلند و کوتاه را در جدول بالا آورده‌ایم. صامت‌های زبان فارسی نیز، حروف الفبا و همزه هستند.
وزن‌های عروضی پرکاربرد
در جدول زیر برخی از پرکاربردترین وزن‌های عروضی شعر فارسی را آورده‌ایم. مصرع‌های شعرهای کلاسیک فارسی در یکی از وزن‌های عروضی زیر یا دیگر اوزان عروضی شعر کهن، سروده می‌شوند.
| اوزان عروضی |
| مفاعلُن فعلاتن مفاعِلُن فَعلُن |
| مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن |
| مفاعیلُن مفاعیلُن فَعولُن |
| مفعولُ فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلُن |
| مفعولُ فاعلاتُن مفعولُ فاعلاتُن |
| مستفعلُن مستفعلُن مستفعلُن مستفعلُن |
| فاعلاتُن فاعلاتُن فاعلاتُن فاعلُن |
| فَعَلاتُن فََلاتُن فَعَلاتُن فَعْلُن |
| مفعولُ مفاعیلُ مفاعیلُ فَعولُن |
در مطلب زیر از مجله فرادرس، وزن عروضی را به طور کامل توضیح داده‌ایم و نحوه تشخیص وزن هر شعر را نیز با مثال آموزش داده‌ایم.
وزن عروضی اشعار کهن
مصرع‌های اشعار کهن فارسی مطابق اوزان عروضی جدول بالا، به بخش‌های سه‌تایی یا چهارتایی تقسیم و متناسب با وزن آن‌ها سروده می‌شوند. در این بخش، وزن عروضی یک بیت شعر کلاسیک را بررسی کرده‌ایم تا وجود وزن عروضی در آن را درک کنید.
مسلمانان مرا وقتی دلی بود
که با وی گفتمی گر مشکلی بود
(حافظ)
| مسلمانان | مرا وقتی | دلی بود |
| مفاعیلُن (U – – -) |
مفاعیلُن (U – – -) |
فَعولُن (U – -) |
| که با وی گُف | تَمی گر مُش | کِلی بود |
| مفاعیلُن (U – – -) |
مفاعیلُن (U – – -) |
فَعولُن (U – -) |
وزن عروضی در شعر نو
در شعر نو، وزن عروضی فقط در اولین نوع آن یعنی شعر آزاد یا نیمایی وجود دارد و شعر سپید و موج نو، مطابق با وزن عروضی سروده نمی‌شوند. البته در شعر سپید آهنگ و موسیقی جریان دارد اما از نوع وزن‌های عروضی سنتی شعر فارسی نیست. وزن شعر آزاد نیز مطابق ارکان سه‌تایی و چهارتایی وزن عروضی سنتی نیست و ممکن است شاعر یک سطر را بسیار کوتاه و سطر دیگر را بسیار بلند بسراید. اما در اشعار کهن، کل مصرع‌های یک شعر، دقیقاً مطابق با یکی از اوزان عروضی سروده می‌شوند.
مثال
در این بخش، وزن عروضی یک شعر نیمایی را بررسی می‌کنیم تا تفاوت آن با وزن عروضی اشعار کلاسیک را بهتر درک کنید.
در آن نوبت که بندد دست نیلوفر به پای سرو کوهی دام
گرم یاد آوری یا نه، من از یادت نمی‌کاهم
تو را من چشم در راهم
(نیما یوشیج)
| مصرع‌های شعر | وزن عروضی هر مصرع |
| مصرع اول | مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن |
| مصرع دوم | مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن |
| مصرع سوم | مفاعیلُن مفاعیلُن |
نمونه سؤال شعر نو در ادبیات فارسی
حالا که یاد گرفتیم شعر نو چیست و چه ویژگی‌هایی دارد، می‌توانید تمرین زیر را انجام دهید. برای انجام این تمرین کافی است گزینه درست مورد نظر خود در هر سؤال را انتخاب کنید. سپس گزینه «مشاهده جواب» را بزنید تا پاسخ درست را مشاهده کنید. برای دسترسی به توضیحاتِ سؤال‌های دارای جواب تشریحی نیز کافی است همین مراحل را انجام دهید. با ثبت هر پاسخ درست، یک امتیاز دریافت می‌کنید و امتیاز نهایی خود را در پایان تمرین یعنی بعد از پاسخ دادن به همه پرسش‌ها و با کلیک روی گزینه «دریافت جواب آزمون» خواهید دید.
۱. شعر نو چیست؟
شعری که دارای مضامین اجتماعی و سیاسی باشد، شعر نو محسوب می‌شود.
اگر مضامین اشعار کهن را در قالب‌های نو بگذاریم، شعر نو ساخته‌ایم.
شعر نو از نظر قالب و محتوا با اشعار کهن فارسی تفاوت دارد.
شعر نو از نظر فرم و محتوا تفاوتی با اشعار کهن ندارد.
۲. در کدام گزینه شعر نو وجود دارد؟
جز باده لعل نیست در روی زمین
تلخی که هزار جان شیرین ارزد
(خیام)
بیا زندگی را بدزدیم، آن‌وقت
میان دو دیدار قسمت کنیم
بیا با هم از حالت سنگ چیزی بفهمیم
بیا زودتر چیزها را ببینیم
(سهراب سپهری)
ماهم این هفته برون رفت و به چشمم سالی است
حال هجران تو چه دانی که چه مشکل حالی است
(حافظ)
تو مرا جان و جهانی چه کنم جان و جهان را
تو مرا گنج روانی چه کنم سود و زیان را
(مولانا)
۳. در کدام گزینه همه انواع شعر نو وجود دارند؟
شعر آزاد، شعر نیمایی، شعر موج نو
شعر آزاد، شعر سپید، شعر موج نو
شعر نیمایی، شعر آزاد، شعر موج نو
شعر موج نو، شعر سپید، شعر شاملویی
۴. کدام گزینه درباره شعر نو درست است؟
شعر نو برخلاف شعرهای کهن دارای قافیه نیست.
شعر نو مانند شعرهای سروده‌شده در قالب‌های کهن شعر فارسی، دارای وزن عروضی است.
شعر نو دارای قافیه است اما ردیف ندارد.
شعر نو می‌تواند دارای وزن و قافیه باشد اما وضعیت قافیه و وزن آن با قوانین اشعار کلاسیک، متفاوت است.
۵. آیا شعر زیر، دارای قافیه است؟ در صورت وجود قافیه، در چه گزینه‌ای وجود دارد؟
سفرت به‌خیر اما تو و دوستی خدا را
چو از این کویر وحشت به سلامتی گذشتی
به شکوفه ها به باران
برسان سلام ما را
(شفیعی کدکنی)
این شعر دارای قافیه نیست.
آری / خدا و ما
«سلامتی» و «گذشتی»
۶. کدام‌یک از اشعار زیر دارای وزن عروضی نیست؟
مسیحای جوانمرد من ای ترسای پیر پیرهن چرکین
هوا بس ناجوانمردانه سرد است آی
دمت گرم و سرت خوش باد
سلامم را تو پاسخ گو، در بگشای
(اخوان ثالث)
آن نه زلف است و بناگوش که روز است و شب است
وان نه بالای صنوبر که درخت رطب است
(سعدی)
آهن‌ها زنگ خورده‌اند
شاعران نشانه باد را گم کرده‌اند
زنبوران، عسل را فراموش کرده‌اند
(احمدرضا احمدزاده)
هنوز از شب دمی باقی است
می‌خواند در او شبگیر
و شب‌تاب از نهانجایش به ساحل می‌زند سوسو
(نیما یوشیج)
۷. کدام گزینه درست است؟
قواعد قافیه در شعر نیمایی مانند قواعد قافیه در اشعار کلاسیک فارسی است.
شعر سپید و شعر موج نو دارای وزن عروضی هستند.
شعر نیمایی دارای وزن عروضی و شعر سپید دارای آهنگ درونی است.
شعر موج نو دارای قافیه است.
۸. کدام گزینه درباره شعر زیر درست است؟
چنان زلال شود
آن کسی که تو را یکبار
فقط یکبار نگاه کند
که هیچ‌گاه کسی جز تو را نبیند از پس آن
حتی اگر هزار بار هزاران هزار چهره را نگاه کند.
(رضا براهنی)
این شعر، یک شعر نیمایی است و دارای وزن و قافیه است.
این شعر، یک شعر سپید است و در وزن عروضی «مفعول فاعلات مفاعیلن» سروده شده است.
این شعر، یک شعر موج نو است و قافیه و وزن عروضی ندارد.
این شعر آزاد، در وزن عروضی «فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن» سروده شده است.
۹. نیما یوشیج با سرودن کدام شعر، مسیر شعر نو را در شعر فارسی آغاز کرد؟
منظومه افسانه
حکایات و خانواده سرباز
۱۰. در کدام گزینه همه افراد از شاعران شعر نو هستند؟
اخوان ثالث، نیما یوشیج، سهراب سپهری، احمد شاملو
هوشنگ ابتهاج، فروغ فرخزاد، مسعود سعد سلمان، حمید مصدق
فریدون مشیری، صائب تبریزی، یدالله رویایی، شفیعی کدکنی
فرخی سیستانی، سوزنی سمرقندی، نصرت رحمانی، سیمین بهبهانی
جدول خلاصه نکات شعر نو در ادبیات فارسی
در این مطلب از مجله فرادرس یاد گرفتیم شعر نو چیست و انواع آن یعنی شعر آزاد، سپید و موج نو را با مثال معرفی کردیم. همچنین ویژگی‌های شعر نو فارسی مانند وزن، قافیه و… را بررسی کردیم. در جدول زیر مهم‌ترین نکات بیان‌شده در این مطلب را به صورت خلاصه آورده‌ایم. البته برای یادگیری درست و کامل شعر نو، پیشنهاد می‌کنیم حتما کل مطلب را مطالعه کنید.
| ۱. شعر نو | شعری که از نظر قالب و محتوا با اشعار کهن فارسی متفاوت است. |
| ۲. انواع شعر نو | شعر آزاد یا نیمایی: دارای وزن عروضی و قافیه |
| شعر سپید یا شاملویی: دارای قافیه و آهنگ | |
| شعر موج نو: بدون قافیه و آهنگ (زبان شاعرانه) | |
| ۳. قافیه شعر نو | جایگاه مشخص و ثابتی ندارد. |
| ۴. وزن شعر نو | شعر آزاد: وزن عروضی اما اندازه مصرعها برابر نیست. / شعر سپید: فاقد وزن عروضی (دارای آهنگ) |
source