راهنمای خرید کتاب های فانتزی و علمی _ تخیلی
آثار ادبی مختلفی وجود دارند که هرکدام طرفداران خاص خود را دارند؛ اما امروزه دو ژانر فانتزی و علمی- تخیلی بهگونهای گسترش یافته‌اند که میتوان گفت با جلب نظر بسیاری از کاربران علاقهمند به مطالعه، به پرطرفدارترین سبکهای داستانی تبدیل شدهاند.
برخی از افراد گمان میکنند این دو ژانرکاملاً یکسان هستند؛ اما این دو سبک علیرغم شباهتهایی که دارند، دو سبک مجزا بوده و تنها با خلاقیت برخی نویسندگان در برخی آثار، درهم ادغام شده و ترکیب جذابی حاصل شده است. جهت درک بهتر این موضوع در این مقاله سعی داریم با مقایسه کتاب‌های فانتزی و علمی-تخیلی، شما را با مهم‌ترین تفاوت‌های این دو ژانر آشنا کنیم.
کتاب‌های فانتزی چه ویژگی‌هایی دارند؟
بیش از هزار سال است که نویسنده‌های خلاق جهان، عناصر فانتزی مختلفی ازجمله موجودات افسانه‌ای را در روایت داستان‌های خود گنجانده و سعی کردهاند با چینش هوشمندانه این عناصر در داستان، دنیای فانتزی جذابی را برای خوانندگان خلق کنند؛ به‌طورکلی عناصر شامل موارد زیر می‌شوند:
قدرتهای جادویی و ماورا طبیعی
در بسیاری از کتاب‌های فانتزی برخی از شخصیتهای داستان قدرتهای جادویی و منحصربهفردی دارند که هیچ ادله علمی نداشته و با هیچ منطقی توجیه نمیشوند.
موجودات افسانه‌ای
یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های داستان‌های فانتزی، وجود موجودات افسانه‌ای و روایت روابط میان آنهاست. معمولاً این موجودات افسانه‌ای ویژگی‌هایی دارند که هیچ‌یک از آن‌ها را نمیتوان در دنیای واقعی پیدا کرد و تنها در تصور نویسنده و خوانندگان میگنجند.
تلفیق با تاریخ و هنر
یکی از اساسیترین حربههای نویسنده برای ملموس کردن فضای داستان فانتزی، تلفیق داستان با هنر و تاریخچهای پیچیده است؛ بهگونهای که دنیای جدیدی که کاملاً حاصل تفکر خلاق نویسنده است با برشهایی از تاریخ و فرهنگ قدیم گره میخورد تا برای خوانندگان قابل‌درک باشد.
کتاب‌های علمی_تخیلی چه ویژگی‌هایی دارند؟
یکی از گسترده‌ترین و پرطرفدارترین ژانرها، ژانر علمی-تخیلی است که تا حدی با کتاب‌های فانتزی نیز شباهت دارد؛ اما تفاوت‌های اساسی میان این دو ژانر وجود دارد که تنها برای خوانندگان این سبکها قابل‌درک است؛ بهگونهای که کتاب‌های علمی-تخیلی شامل مواردی می‌شوند که در این قسمت به آن‌ها اشاره کردهایم.
علم
همانگونه که از نام این ژانر مشخص است، مهم‌ترین عناصر کتاب‌های علمی-تخیلی را عناصر علمی شامل می‌شوند. درواقع این عناصر علمی هستند که جلوههای بصری ویژهای را خلق کرده و با تلفیق با تخیل نویسنده به اوج خود میرسند. یکی دیگر از ویژگیهای داستان‌های علمی – تخیلی سلیقه و انتخاب نویسنده برای کمک گرفتن از برشهای علمی است؛ بهگونهای که ممکن است یک نویسنده بر روایت علم دوران قبل از انقلاب صنعتی تأکید داشته باشد و دیگری بر کشفیات دوران مدرن.
تکنولوژی
یکی دیگر از شاخصه‌های رمان های علمی تخیلی، استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته است. معمولاً یکی از بهترین عناصر برای روایت اینگونه داستانها، تکنولوژی سفر در زمان و فضا است که تاکنون برای بسیاری از کاربران علاقهمند به این ژانر جذاب بوده است؛ به همین جهت نویسندگان این سبک با روایت داستان بر روی سیارات دیگر و همچنین سفینههایی از آینده سعی کردهاند این بخش از داستان‌های علمی – تخیلی را بهخوبی پوشش دهند تا بتوانند رضایت حداکثری کاربران را به آثار خود جلب کنند.
فضاسازی ویران شهری
یکی دیگر از بارزترین ویژگیهای داستان‌های علمی – تخیلی خلق فضاهای ویران شهری است که معمولاً به سبک سیاه‌وسفید و در یک کلان‌شهر توصیف می‌شوند. درواقع اینگونه داستانها جهانهای دور را به نحوی توصیف میکنند که در عین تخیلی بودن، شباهتهای بسیاری به دنیای واقعی ما داشته و ردپای چالشهای اخلاقی و فلسفی زمان فعلی را میتوان در دل این داستانها پیدا کرد.
تفاوت‌های دو ژانر فانتزی و علمی‌تخیلی
همانطور که پیشتر نیز اشاره شد، کتاب‌های فانتزی و علمی – تخیلی تا حدی با یکدیگر شباهت دارند؛ اما تفاوت‌های اساسیای نیز در دل این داستانها وجود دارد که سبب تمایز این دو ژانر از یکدیگر شده و طرفداران این دو سبک را مجزا از یکدیگر کرده است. به‌منظور درک بهتر این موضوع در این قسمت به مقایسه کتاب های فانتزی و علمی-تخیلی پرداخته‌ایم.
ملموس بودن داستان
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های کتاب‌های فانتزی و علمی – تخیلی، میزان باورپذیری داستانها است؛ بهگونهای که داستان‌های علمی – تخیلی به نحوی روایت می‌شوند که طی آن، عناصر دنیای مدرن توصیف و مقایسه شده و نویسنده همواره در تلاش است تا در طول خلق داستان، سیر پیشرفت این دنیا و تکنولوژی را نمایان سازد.
از سوی دیگر نویسندگان کتاب‌های فانتزی بهواسطه استفاده از عناصر جادویی و ماورا طبیعی، به‌طورکلی ارتباط داستان با دنیای واقعی را از بین برده و بهنوعی داستان را در غیرممکنترین فضاها خلق میکنند؛ درحالیکه در عمق داستان‌های علمی – تخیلی میتوان ردپای منطق دنیای واقعی را پیدا کرد.
فضای داستان
یکی دیگر از تفاوتهایی که به هنگام مقایسه کتاب های فانتزی و علمی-تخیلی مشخص می‌شود، فضای روایت داستان است؛ چرا که غالب داستان‌های علمی- تخیلی در یک ویران شهر آغاز شده و توصیف‌کننده آیندهای بسیار پیشرفتهتر از دنیای کنونی هستند؛ اما داستان‌های فانتزی در دنیایی از جادو و اتفاقات غیرطبیعی شکل‌گرفته که علیرغم شباهتهایی که ممکن است با دنیای ما داشته باشند، سراسر حاصل چیدمان هوشمندانه عناصر فانتزی و روابط آن‌ها هستند.
زمان و مکان داستان
از دیگر تفاوت‌های اصلی که به هنگام مقایسه کتاب های فانتزی و علمی-تخیلی نمایان می‌شود، زمان و مکان روایت داستان است. معمولاً برای خلق داستان‌های علمی – تخیلی از دنیای مدرن و آیندهای بسیار دور و پیشرفته استفاده می‌شود؛ درحالیکه غالب داستان‌های فانتزی توصیفی از یک‌دنیای خیالی یا موازی هستند؛ به همین دلیل اکثر طرفداران کتاب‌های علمی – تخیلی علاقهمند به آگاهی از روند پیشرفت تکنولوژی بوده و طرفداران ژانر فانتزی از دنیای واقعی فراری و بهنوعی شیفته ماجراجویی در دنیاهای خیالی هستند.
جمع‌بندی
امروزه دو ژانر فانتزی و علمی تخیلی از پرطرفدارترین ژانرهای کتاب محسوب می‌شوند که تاکنون نظر بسیاری از علاقهمندان به مطالعه کتاب را به خود جلب کردهاند. بسیاری از افراد نسبت به تفاوت‌های این سبک آشنا نبوده و گمان میکنند هر دو سبک داستان یکسان هستند؛ به همین جهت در این مقاله سعی کردیم با معرفی هر یک از این سبکها و مقایسه کتاب های فانتزی و علمی-تخیلی، شما را به شناخت مطلوبی از این دو سبک برسانیم.
برای درک بهتر این موضوع و آشنایی بیشتر با این سبکهای داستاننویسی میتوانید به آثار فاخر به‌جامانده از نویسنده‌های فعال در این سبکها مراجعه کنید. انتشارات کودک و نوجوان هفت و نیم تاکنون با ارائه کتاب‌ها مختلف ژانر فانتزی و علمی – تخیلی تأثیر بسیاری بر رشد و پرورش فرزندان ایران داشته است؛ بنابراین، شما نیز میتوانید با مراجعه به وبسایت این مجموعه از آثار ادبی مفید آن بهرهمند شوید.
source