«تابناک با تو» – «آنگورا» یا «آنکارا» یک نژاد بز اهلی ترکی است. این نژاد نخ سیاه درخشانی را تولید میکند که به عنوان «موهر» شناخته میشود. «موهر» یا «پشم آنغوره» در واقع همان نخ یا پارچهای است که از موی بز آنگورا تولید میشود و پارچه موهر کارآمدترین و بهترین پارچه در فصل زمستان به شمار میرود.
این نژاد بز در بسیاری از کشورهای جهان گسترده است و بسیاری از نژادها از آن مشتق میشوند، از جمله موهر هندی، موهر شوروی، آنگورا – دون در فدراسیون روسیه و بز پیگورا در ایالات متحده.
تاریخچه بز آنگورا
منشأ دقیق آنگورا مشخص نیست، اما گفته میشود که در دوران باستان در ناحیه آنگورای آسیای صغیر سرچشمه گرفته است. پوشش موی این بز یکی از کالاهای تجاری مهم امپراتوری عثمانی بوده است. گفته میشود که قدمت این بز حدود ۲۰۰۰ سال است.
آنگورا تا اواسط قرن ۱۸ به شکل گسترده، اما ناموفقی وارد اروپا شد، ولی به دلیل شرایط آب و هوایی نتوانست در اروپا جای پای خود را محکم کند. در سال ۱۸۳۸، سلطان محمود دوم، دوازده قوچ اخته و یک ماده را به آفریقای جنوبی صادر کرد. دلیل اخته شدن قوچهای آنگورا این بود که بزهای رقیب نتوانند جفتگیری کنند تا موی این بز همچنان انحصاری خود این بز باقی بماند.
چندین محموله از بزهای آنگورا بین سالهای ۱۸۵۶ و ۱۸۹۶ به میزان بیش از ۳۰۰۰ راس به جاهای مختلف دنیا از جمله آفریقای جنوبی و لسوتو صادر شدند و توانستند خود را با آب و هوای آنجا وفق دهند.
بزها به خوبی با محیط سازگار شدند و تولید انبوه این نژاد در آفریقای جنوبی و لسوتو ایجاد شد و رونق گرفت. زمانی که پرورش این نژاد در آفریقای جنوبی مستحکم شد آنجا بود که موی این بز در صنعت نساجی اروپایی جای پای خود را پیدا کرد. پس از ان و پا گرفتن صنعت نساجی در اروپا این بز به تگزاس آمریکا نیز وارد شد و در آنجا نیز رشد و پرورش یافت.
احتمالا اولین توصیف در کتابهای دام غربی ممکن است آن چیزی باشد که در سال ۱۵۵۵ توسط «پیر بلون» منتشر شد. وی هنگام سفر از اِرگلی به قونیه در جنوب ترکیه، بزهایی با رنگ سفید برفی دیده بود. پشم این بزها آنقدر لطیف بود که میتوان گفت حتی ظریفتر از ابریشم است.
در سال ۱۸۴۹، سلطان عبدالمجید اول هفت آنگورای ماده و دو قوچ به یک مشاور آمریکایی به نام دکتر «جیمز پی دیویس» هدیه داد. این اولین واردات انگورا به ایالات متحده بود و به دنبال آن چندین محموله واردات از ترکیه و آفریقای جنوبی به میزان تقریبی حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ راس به آمریکا انجام شد.
واردات بزرگ نهایی از آفریقای جنوبی شامل ۱۴۸ بز در سال ۱۹۰۴ و ۱۱۷ قوچ آنگورا در سال ۱۹۲۵ بود که به طور گسترده در سراسر ایالات متحده پراکنده شد و منجر به اشتراک قابل توجه ژنتیک آمریکایی و آفریقای جنوبی شد.
صادرات به استرالیا و نیوزلند در قرن نوزدهم اتفاق افتاد که بعداً این دو کشور با آفریقای جنوبی و آمریکا مبادلات دیگری انجام دادند. گلههای کوچک آنگورا اواخر قرن بیستم در اروپا نیز شکل گرفتند و تولید در مقیاس بزرگ در کشورهای ترکیه، آفریقای جنوبی، آرژانتین و تگزاس کاملا عملی شد.
نکته عجیب و جالبی که در مورد بز آنگورا وجود دارد این است که تصویر بزهای آنگورا از سال ۱۹۳۸ تا ۱۹۵۲ بر پشت اسکناس ۵۰ لیره ترکیه به تصویر کشیده شده بودند. در سال ۱۹۶۰ بیش از ۶ میلیون بز آنگورا در ترکیه وجود داشت.
جمعیت این بز شگفتانگیز متعاقباً و در سالها و دهههای بعد به شدت کاهش یافت. در سال ۲۰۰۴، کل جمعیت بز کشور ترکیه تقریباً ۷.۲ میلیون نفر بود. از این تعداد، کمی بیش از ۵ درصد آنها از نژاد آنگورا بودند، در حالی که بقیه را بزهای مو دار تشکیل میدادند.
مشخصات و ویژگیهای ظاهری
بزهای نژاد آنگورا معمولاً سفید هستند، اما ممکن است نقاط سیاه، قهوهای یا خاکستری نیز داشته باشند. آنگورا بزی نسبتاً کوچک است که فاصله بین دو کتف آن حدود ۵۰ سانتیمتر است. این بز معمولاً شاخدار است. در نرهای بالغ این نژاد شاخها معمولاً بلند، پیچخورده و قوی هستند.
به استثنای صورت و پاها، این بز کاملاً در پوششی از حلقههای بلند از موهر ظریف و براق پوشیده شده است. مثل نژادهای دیگر موی این بز که بلند رشد میکند، بلکه موهای زیر پوشش بیرونی این بز است که فقط در این نژاد بسیار طولانیتر از پوشش موی بیرونی رشد میکند. صورت و پوشش آنگورا معمولاً سفید است، اما – به ویژه در جنوب ترکیه – بزهای سیاه، قهوهای و خاکستری نیز در این نژاد دیده میشوند.
بزهای آنگورا که در فلات سرد و خشک آناتولی تکامل یافته اند، به طور طبیعی یک لایه زیرین بلندتر با چربی کمتر و پوشش بیرونی محافظ بسیار کوتاه ایجاد کردند. این ساختار مو و پوشش درونی و بیرونی باعث میشود آنها در برابر شرایط مرطوب و سرد آسیب پذیر باشند.
انتخاب آنها برای تولید الیاف باعث کاهش بیشتر موهای محافظ و افزایش عملکرد موهر شده است. تولید الیاف نیازهای غذایی بالایی را تحمیل میکند و انتخاب برای بهره وری بالاتر بر نیازهای تغذیهای و سرعت تولید مثل تأثیر میگذارد.
تولید مثل
بزهای آنگورا در محدودهای به تغذیه مکمل به ویژه قبل از تولید مثل و قبل از بچه دار شدن و البته در دوران شیردهی نیاز دارند. تغذیه بهینه در طول رشد، نه تنها برای رشد و موفقیت باروری در آینده، بلکه برای رشد کافی فولیکول برای تولید الیاف نیز ضروری است.
بچههای بز آنگورا که خیلی زود به دنیا میآیند احتمالاً سقط میشوند، و این اتفاق احتمالاً در سالهای آینده دوباره تکرار میشود. به همین دلیل توصیه میشود در این نژاد اولین تولیدمثل تا ۱۸ ماهگی در مادهها انجام نشود. تغذیه نامناسب اگرچه منجر به الیاف ظریفتری میشود، اما از طرف دیگر بازدهی پایین تری به همراه خواهد داشت.
سلامت ضعیف و باروری ضعیف با خطر بالای سقط جنین و مرگ بزغالهها همراه است. به گزارش رازبقا؛ بزهای آنگورا در انواع بقایای گیاهی، باقیمانده محصولات و نیز مکملهای پروتئین و غلات و یونجه در صورت در دسترس نبودن مرتع بهترین عملکرد را دارند. آنها در خوردن علفهای وحشی و علف هرز سرآمد هستند.
کاربردهای پرورش بز آنگورا
بزهای آنگورا یا برای موهر (نخ) یا برای گوشتشان پرورش داده میشوند. نخ تولید شده از موی این بز مثل بز کشمیری نیست، اما بسیار بلندتر است. بر خلاف پشم کشمیری که از شانه زدن پوشش بز به دست میآید، موهر آنگورا از طریق قیچی کردن موی آن به دست میآید.
فرآیند قیچی کردن معمولا دو بار در سال انجام میشود. در سال ۲۰۱۰ تقریباً نیمی از کل تولید موهر در آفریقای جنوبی از این نژاد بود. در آن زمان آرژانتین و لسوتو نیز تولیدکنندگان عمده بودند و پس از آن ایالات متحده، ترکیه، استرالیا و نیوزلند قرار گرفتند.
در برخی از کشورهای دیگر آنگورا برای گوشت آن که آبدار و لطیف است پرورش مییابد و در اوایل قرن بیستم به عنوان بهترین نوع خود در جهان توصیف میشود.
بز آنگورا در هوای سرد و مرطوب، به ویژه پس از قیچی کردن موها به پناهگاه نیاز دارند. بزغالههای تازه متولد شده میتوانند به راحتی در اثر هیپوترمی از بین بروند. بزهای آنگورا بسیار مستعد ابتلا به کرم و انگل هستند.
منبع: برترینها
source