فعل مضارع ساده، فعلی است که برای اشاره به وقوع یک رویداد یا پذیرفتن حالتی در زمان حال به کار می‌رود؛ بدون اینکه از آن معنای استمرار یا التزام دریافت شود. این فعل هم به عنوان فعل اصلی جمله مورد استفاده قرار می‌گیرد و هم در ساختار سایر فعل‌های فارسی حضور دارد. در این مطلب از مجله فرادرس توضیح میدهیم که فعل مضارع ساده چیست و چگونه صرف می‌شود. در ادامه نیز می‌کوشیم انواع کاربرد این فعل، همین‌طور روش منفی کردن و مجهول شدن آن را شرح بدهیم. در بخش پایانی این نوشته، تمرین‌هایی برای یادگیری بهتر فعل‌های مضارع ساده ارائه می‌شود.
فعل مضارع ساده چیست؟
فعل مضارع ساده، فعلی است که از وقوع اتفاقی در زمان حال خبر می‌دهد یا پذیرفتن حالتی را در زمان کنونی بیان می‌کند.
ساخت فعل مضارع ساده
این نوع فعل ساختار ساده‌ای دارد و تنها با افزودن شناسه به بن مضارع فعل اصلی ساخته می‌شود. ساختار اصلی فعل‌های مضارع ساده را در ادامه می‌بینید.
بن مضارع + شناسه (ـَ م، ی، ـَ د، یم، ید، ـَ ند)
صرف فعل مضارع ساده
برای آشنایی بیشتر با صرف فعل‌های مضارع ساده، به جدول زیر دقت کنید. در این جدول، مصدر «گفتن» به صورت مضارع ساده درآمده و با شخص و شمارهای مختلف صرف شده است.
| شخص و شمار | بن مضارع + شناسه | فعل مضارع ساده از مصدر «گفتن» |
| اول شخص مفرد | گوی + ـَ م | گویم |
| دوم شخص مفرد | گوی + ی | گویی |
| سوم شخص مفرد | گوی + ـَ د | گوید |
| اول شخص جمع | گوی + یم | گوییم |
| دوم شخص جمع | گوی + ید | گویید |
| سوم شخص جمع | گوی + ـَ ند | گویند |
نکته: برای به دست آوردن بن مضارع یک فعل، لازم است ابتدا آن را به صورت فعل امر درآورید و سپس پیشوند «ب‍ـ» را از ابتدای آن حذف کنید. آن‌چه به دست می آید، بن مضارع فعل مورد نظر را تشکیل می‌دهد.
برای آشنایی بیشتر با بن فعل و ساخت آن می‌توانید به مطلب زیر در مجله فرادرس مراجعه نمایید.
مثال فعل مضارع ساده
در این بخش، نمونه‌هایی از فعل‌های مضارع ساده را در جمله‌ها و شعرهای فارسی بررسی خواهیم کرد.
مثال اول برای فعل مضارع ساده
در مثال زیر، «دارد» به عنوان فعل مضارع ساده به کار رفته است. این فعل از رایج‌ترین فعل‌هایی است که صورت مضارع ساده آن همچنان در فارسی امروز هم کاربرد دارد. بن مضارع «دار» و شناسه «ـَ د» ساختار آن را تشکیل می‌دهند.
کتابخانه هر کتابی که فکرش را بکنی، دارد.
مثال دوم برای فعل مضارع ساده
در مصراع دوم بیت زیر، از فعل مضارع ساده «پویم» استفاده شده است. این فعل از بن مضارع «پوی» و شناسه «ـَ م» ساخته شده است.
همه در آتش جگر غلطم
همه در آب دیدگان پویم
(مسعود سعد سلمان)
مثال سوم برای فعل مضارع ساده
«دوند» نیز از فعل‌های مضارع ساده است که کاربرد آن را در مثال زیر می‌بینید. این فعل از بن مضارع «دو» و شناسه «ـَ ند» تشکیل شده است.
از ایرا که پیلان دیگر به کین
بر آن بوی کشته دوند از کمین
(اسدی طوسی)
کاربرد فعل مضارع ساده
در ادامه، فهرستی از کاربردهای فعل مضارع ساده ارائه شده تا بهتر درک کنید که فعل مضارع ساده چیست و در چه موقعیت‌هایی به کار می‌رود. برخی از این کاربردها، تنها در متون و آثار کهن به چشم می‌خورند اما برخی دیگر در فارسی معاصر نیز کاربرد دارند.
- به عنوان فعل اصلی جمله، مانند: کتابخانه از تمامی کتاب‌های جدید، یک نسخه دارد.
- به جای مضارع اخباری، مانند: گویند مگو سعدی چندین سخن از عشق / می‌گویم و بعد از من گویند به دوران‌ها (سعدی)
- به جای مضارع التزامی، مانند: اگر خواهی که فردای قیامت تو را نجات باشد، پیران مسلمانان را چون پدر خود دان. (هجویری)
- در ساختار فعل ماضی التزامی، مانند: «باشم» در فعل «نوشته باشم»
- در ساختار فعل آینده، مانند: «خواهید» در فعل «خواهید گفت»
- در ساختار فعل مضارع مستمر، مانند: «دارم» در فعل «دارم می‌گویم»
- در ساختار فعل‌های مرکب، مانند: بررسی کند
- در ساختار فعل‌های پیشوندی، مانند: برخیزد
در گذشته، فعل مضارع ساده از کاربرد و تنوع بالایی برخوردار بوده است. با این حال، امروزه استفاده از این فعل محدود شده است و فارسی‌زبانان ترجیح می‌دهند در گفتار و نوشتار روزمره خود، از سایر فعل‌های مضارع بهره ببرند.
یادگیری فعل مضارع ساده و سایر فعل های فارسی
به طور کلی، فعل‌های فارسی تنوع بالایی دارند و هر کدام از ساختار ویژه‌ای برخوردارند. از سوی دیگر، ممکن است برخی از فعل‌ها جایگزین یکدیگر شوند و همین موضوع، تشخیص آنها را دشوارتر کند. به طور مثال، فعل مضارع ساده می‌تواند جایگزین فعل‌های مضارع التزامی و اخباری شود. همچنین فعل‌های مضارع اخباری و التزامی می‌توانند به جای فعل آینده به کار بروند. برای اینکه بتوانید فعل مضارع ساده را از میان سایر فعل‌ها به راحتی تشخیص بدهید، در قدم اول، لازم است تا حدودی با انواع فعل‌های فارسی و ساختار آنها آشنا شوید. به همین خاطر توصیه می‌کنیم به فیلم‌های آموزشی زیر از مجموعه آموزش‌های فرادرس مراجعه کنید:
در صورتی که بخواهید با بخش‌های دیگر دستور زبان، مانند اسم، صفت، مضاف‌‌الیه و… نیز آشنا شوید یا به آموزش‌های حوزه ادبیات هم دسترسی داشته باشید، مجموعه فیلم‌های آموزشی فرادرس را پیشنهاد می‌کنیم که در زیر آورده شده است.
فعل مضارع ساده منفی
در بخش‌های قبلی نشان دادیم که فعل مضارع ساده چیست و کاربرد آن در زبان فارسی چگونه است. در این بخش، روش منفی کردن این فعل را توضیح میدهیم. فعل‌های مضارع ساده مانند سایر فعل‌های فارسی، با استفاده از «ن‍ـ» منفی‌ساز به صورت منفی درمی‌آیند. برای منفی کردن این نوع از فعل‌ها، تنها لازم است پیشوند «ن‍ـ» را دقیقاً قبل از بن مضارع فعل قرار دهید. ساختمان فعل‌های مضارع منفی به صورت «ن‍ـ + بن مضارع + شناسه» نشان داده می‌شود.
در ادامه، صرف مصدر «داشتن» به صورت مضارع ساده منفی نشان داده شده است.
| فعل مضارع ساده از مصدر «داشتن» | صورت منفی |
| دارم | ندارم |
| داری | نداری |
| دارد | ندارد |
| داریم | نداریم |
| دارید | ندارید |
| دارند | ندارند |
مثال فعل مضارع ساده منفی
در این بخش، نمونه‌هایی از فعل‌های مضارع ساده منفی را در شعرهای فارسی می‌بینید. اگر بخواهید به اطلاعات جامع‌تری در مورد فعل مضارع ساده و سایر فعل‌های مضارع فارسی دسترسی داشته باشید، می‌توانید به فیلم آموزشی فعل در فارسی فرادرس مراجعه کنید.
مثال ۱
در بیت زیر، فعل «نخواهند» به صورت مضارع ساده منفی آمده است. این فعل با کنار هم آمدن پیشوند «ن‍ـ»، بن مضارع «خواه» و شناسه «ـَ ند» ساخته شده است.
به ایران نخواهند بیگانه‌ای
نه قیصر نژادی، نه فرزانه‌ای
(فردوسی)
مثال ۲
در بیت زیر، فعل مضارع ساده منفی «نبینید» به کار رفته است. این فعل از افزودن پیشوند «ن‍ـ» به بن مضارع «بین» و شناسه «ید» به دست آمده است. در همین مثال، صورت مثبت این فعل، یعنی «بینید» نیز دیده می‌شود.
شما هر دو به عشق اندر چنینید
خوشی بینید و رسوایی نبینید
(فخرالدین اسعد گرگانی)
مثال ۳
در مثال زیر، فعل «نخوابند» به عنوان فعل مضارع ساده منفی به کار رفته است. ساختار این فعل از پیشوند «ن‍ـ»، بن مضارع «خواب» و شناسه «ـَ ند» تشکیل شده است. در همین مثال، فعل مضارع ساده «نالم» نیز دیده می‌شود.
گفتی از ناله من خلق نخوابند به شب
من در آن وقت که نالم نبود بیداری
(بلند اقبال)
فعل مضارع ساده مجهول
فعل مضارع ساده مجهول از صفت مفعولی فعل اصلی به همراه بن مضارع مصدر «شدن» و شناسه تشکیل می‌شود. ساختار این فعل را در ادامه می‌بینید.
صفت مفعولی (بن ماضی + ه) + بن مضارع شدن (شو) + شناسه
به عنوان مثال، در جدول زیر مضارع ساده معلوم و مضارع ساده مجهول از مصدر «دیدن» ارائه شده است.
| شخص و شمار | مضارع ساده معلوم (بن مضارع + شناسه) | مضارع ساده مجهول (صفت مفعولی + شو +شناسه) |
| اول شخص مفرد | بینم | دیده شوم |
| دوم شخص مفرد | بینی | دیده شوی |
| سوم شخص مفرد | بیند | دیده شود |
| اول شخص جمع | بینیم | دیده شویم |
| دوم شخص جمع | بینید | دیده شوید |
| سوم شخص جمع | بینند | دیده شوند |
نکته: توجه داشته باشید که از مضارع ساده مصدر «داشتن» نمی‌توان فعل مجهول ساخت؛ یعنی فعل‌های «داشته شوم، داشته شوی، داشته شود، داشته شویم، داشته شوید، داشته شوند» نادرست بوده و در فارسی معیار به کار نمی‌روند.
مثال فعل مضارع ساده مجهول
برای آشنایی بیشتر با فعل‌های مضارع ساده مجهول و کاربرد آنها در زبان فارسی به نمونه‌های زیر دقت کنید.
مثال اول برای فعل مضارع ساده مجهول
در مثال زیر، «نوشته شود» فعلی است که به صورت مضارع ساده مجهول درآمده. ساختار این فعل را صفت مفعولی «نوشت + ه»، بن مضارع «شو» و شناسه «ـَ د» تشکیل می‌دهد.
اگر این کلمه اشتباهی نوشته شود، معنای کل متن دچار مشکل می‌شود.
مثال دوم برای فعل مضارع ساده مجهول
«جسته شود» در مثال زیر، فعل مضارع ساده مجهول است که با استفاده از صفت مفعولی «جست + ه»، بن مضارع «شو» و شناسه «ـَ د» ساخته شده است.
آن چون جسته شود در اشعار قدما نظیر آن یافته آید. (حمیدالدین بلخی)
مثال سوم برای فعل مضارع ساده مجهول
در این مثال نیز از فعل مضارع ساده مجهول «سپرده شود» استفاده شده است. این فعل از صفت مفعولی «سپرد + ه»، بن مضارع «شو» و شناسه «ـَ د» تشکیل شده است.
در سرای حرم باشد به جمله به حاجب بگتگین سپرده شود. (ابوالفضل بیهقی)
وجه فعل مضارع ساده
هرگاه سخن از وجه به میان می‌آید، در واقع منظور میزان قطعیتی است که گوینده یا نویسنده یک جمله در مورد مفهوم جمله خود در نظر دارد. ممکن است یک گوینده از مفهوم جمله خود کاملاً اطمینان داشته باشد یا برعکس، آن را با نوعی شک و تردید بیان کند. جمله‌های فارسی، از این لحاظ به سه دسته تقسیم می‌شوند. برخی از آنها دارای وجه اخباری هستند. به این معنا که مفهوم و خبر بیان‌شده در آنها با قطعیت مطرح شده است. برخی دیگر از وجه التزامی برخوردارند؛ یعنی گوینده یا نویسنده آنها جمله خود را با حالت تردید، آرزو، شرط و… بیان کرده است.
حالت سوم نیز به جملات امری اختصاص دارد. در این جملات، وقوع یک رخداد به صورت امری بوده و با خواهش، امر یا درخواست بیان می‌شود. وجه جملاتی که در آنها از فعل مضارع ساده استفاده شده، یکی از حالت‌های زیر است:
- اگر فعل مضارع ساده جایگزین فعل دیگری نشده باشد، وجه جمله اخباری است.
- در صورتی که فعل مضارع ساده به جای فعل مضارع اخباری به کار رفته باشد، وجه آن اخباری است.
- در صورتی که فعل مضارع ساده به جای فعل مضارع التزامی به کار رفته باشد، وجه آن التزامی است.
تفاوت فعل مضارع ساده با سایر فعل‌های مضارع چیست؟
برای اینکه بدانید فعل مضارع ساده چیست، لازم است به تفاوت‌های آن با سایر فعل‌های مضارع نیز توجه کنید. مشخصه اصلی فعل‌های مضارع ساده این است که در ساخت آنها از هیچ پیشوندی استفاده نمی‌شود. برعکس، در سایر فعل‌های مضارع، یعنی مضارع اخباری و التزامی، به ترتیب، از پیشوندهای «می» و «ب‍ـ» استفاده می‌شود. توجه به مثال زیر، این نکته را برایتان روشن‌تر خواهد کرد.
می‌سازم ← مضارع اخباری
بسازم ← مضارع التزامی
سازم ← مضارع ساده
تفاوت دیگر فعل مضارع ساده با سایر فعل‌های مضارع، به جنبه معنایی آنها مربوط می‌شود. در فعل‌های مضارع اخباری، نوعی معنای استمرار وجود دارد و در فعل‌های التزامی نیز معنای عدم قطعیت و التزام دیده می‌شود. در فعل‌های مضارع ساده معمولاً نه معنای استمرار وجود دارد و نه معنای التزام و عدم قطعیت.
البته در مواقعی که فعل مضارع ساده به جای فعل‌های مضارع اخباری به کار رفته باشد، معنای استمرار را نیز نشان می‌دهد. به همین شکل، هرگاه به جای فعل مضارع التزامی بیاید، معنای التزام و عدم قطعیت را در خود خواهد داشت.
نکته: در ادبیات کهن فارسی، گاهی فعل مضارع اخباری با «همی» نیز به کار می‌رفته است. بنابراین، اگر فعلی دیدید که ساختار آن به فعل‌های مضارع ساده شبیه بود اما در کنار آن از «همی» استفاده شده بود، می‌توانید مطمئن باشید که آن فعل از نوع مضارع ساده نیست. در واقع، فعل مورد نظر از نوع مضارع اخباری است ولی به جای پیشوند «می» با «همی» به کار رفته است.
چگونه فعل حال ساده را تشخیص دهیم؟
اگرچه فعل مضارع ساده با سایر فعل‌ها، اعم از ماضی، مضارع، آینده و امر، تفاوت‌های قابل‌توجهی دارد اما باید توجه داشت شباهت‌هایی هم میان این فعل با فعل‌های دیگر وجود دارد. همین شباهت‌ها باعث می‌شود تشخیص فعل مضارع ساده در جمله، چندان هم کار راحتی نباشد. از سوی دیگر، ممکن است فعل مضارع ساده به جای فعل‌های دیگر به کار برود. همین موضوع، کار تشخیص آن را دشوارتر می‌کند.
برای حل این مشکل ساده‌ترین راه این است که اطلاعاتی کلی در مورد ساختار و کاربرد سایر فعل‌های فارسی، به ویژه فعل‌های مضارع داشته باشید تا با آمادگی بیشتری به سراغ فعل مضارع ساده و تشخیص آن در جمله بروید. در این مورد، تهیه فیلم‌های آموزشی فرادرس که در فهرست زیر آمده است، می‌تواند برایتان سودمند باشد.
گفتنی‌ست می‌توانید با مراجعه به مجموعه فیلم آموزشی فرادرس در لینک زیر، علاوه بر دستور زبان، به نکته‌ها و آموزش‌های کاربردی سایر بخش‌های ادبیات، مانند آرایه‌های ادبی، متون ادبی، مهارت نگارش و… دسترسی داشته باشید.
مثال فعل مضارع ساده در زبان فارسی
در بخش‌های قبل آموختید که فعل مضارع ساده چیست، چطور صرف می‌شود و چگونه به صورت منفی و مجهول درمی‌آید. در این بخش، نمونه‌هایی از فعل‌های مضارع ساده را در شعرهای فارسی می‌بینید. مطالعه این بخش به شما کمک می‌کند تا با کاربرد این فعل در جملات و متون فارسی بیشتر آشنا شوید.
برای آشنایی بیشتر با فعل مضارع ساده و سایر فعل‌های فارسی، پیشنهاد می‌کنیم فیلم آموزشی فعل در فارسی فرادرس را از دست ندهید. لینک این فیلم آموزشی در ادامه، ارائه شده است.
یکی چاره دارم من این را گزین
که سیمرغ را یار خوانم برین
(فردوسی)
ای بر همه میراث جهان یافته شاهی
مِی خور که بداندیش چنان شد که تو خواهی
(رودکی)
نه موج دریا پیش آمدش نه کان جبال
همه ملوک جهان را کجا ثنا گویند
(عنصری)
من نه این جویم، نه آن خواهم که هر دو بیهده‌ست
نو بهار من مدیح شاه فیروز اختر است
(عنصری)
دلا چو صورت حال زمانه می‌بینی
سزد اگر به در آیی ز پرده پندار
(عسجدی)
من نگویم که مرا از قفس آزاد کنید
قفسم برده به باغی و دلم شاد کنید
(ملک‌الشعرای بهار)
سؤالات متداول در مورد فعل مضارع ساده
در این مطلب توضیح دادیم فعل مضارع ساده چیست و چطور ساخته و صرف می‌شود. در ادامه به چند پرسش پرتکرار در مورد این فعل پاسخ میدهیم. توجه به این پرسش‌ها و پاسخ‌های آنها در یادگیری بیشتر این فعل و کاربرد آن اثرگذار خواهد بود.
چه فعل‌هایی به صورت مضارع ساده درمی‌آیند؟
تمامی فعل‌ها را می‌توان به صورت مضارع ساده درآورد. با این وجود، کاربرد مستقل این فعل محدود است و جز فعل «داشتن»، سایر فعل‌های مضارع ساده یا در ساخت سایر فعل‌های ماضی و مضارع به کار می‌روند و یا به عنوان بخشی از فعل‌های مرکب و پیشوندی کاربرد دارند.
روش تشخیص جایگزینی فعل مضارع ساده با فعل های دیگر چیست؟
تنها لازم است به جای فعل مضارع ساده، صورت مضارع اخباری یا التزامی آن را قرار بدهید. اگر جمله دچار ایراد معنایی یا دستوری نشد، به این معناست که فعل مضارع ساده به جای این فعل‌ها به کار رفته است. مثلاُ در مصرع «گویند کسان بهشت با حور خوش است» اگر به جای فعل مضارع ساده «گویند»، فعل مضارع اخباری «می‌گویند» را قرار بدهید، این جمله دچار ایراد معنایی و دستوری نمی‌شود. بنابراین، نتیجه می‌گیریم که فعل مضارع ساده در این مصراع به جای فعل مضارع اخباری به کار گرفته شده است.
تمرین فعل مضارع ساده
در ادامه، آزمونی طراحی شده که با پاسخ‌گویی به آن می‌توانید دانسته‌هایتان را محک بزنید و با کارکرد فعل‌های مضارع ساده به طور عملی آشنا شوید. برای پاسخ دادن به این آزمون، ابتدا صورت سؤال را بادقت بخوانید و سپس گزینه مورد نظر را علامت بزنید. برای مشاهده پاسخ درست، لازم است بر گزینه «مشاهده جواب» کلیک کنید.
نتیجه نهایی آزمون را هم می‌توانید با کلیک بر گزینه «دریافت نتیجه آزمون» مشاهده کنید.
۱- در کدام گزینه، فعل مضارع ساده به کار رفته است؟
مِی اندر خم همی گوید که یاقوت روان گشتم
درخت ارغوان بشکفت و من چون ارغوان گشتم (عنصری)
الهی با بهشت چه سازم و با حور چه بازم، مرا دیده‌ای ده که از هر نظری بهشتی سازم. (خواجه عبدالله انصاری)
گاه می‌نازم ز سودای بهشت
گاه می‌یازم به سرّ سرنوشت (عطار)
زر و سیم و اسپ و شتر با رمه
ز من هرچه خواهی بیابی همه (عیوقی)
۲- در کدام گزینه، فعل مضارع ساده به جای مضارع اخباری به کار رفته است؟
یکی که خوبان را یکسره نکو خوانند
دگر که: عاشق گویند عاشقان را نام (رودکی)
اگر با سر شبان خلق صحبت کرد خواهی تو
کناره کرد بایدت ای پسر زین بی‌کرانه رم (ناصر خسرو)
فرنگیس خواند همی مادرش
شود شاد اگر باشم اندر خورش (فردوسی)
به خدا مفتی اگر بنده خویشت خوانم
گر دو عالم به خداوندیت اقرار کند (یغمایی جندقی)
۳- کدام بیت شامل فعل مضارع ساده منفی است؟
از اینکه گفتم بدرود باش نه آن خواستم که بر اثر شما نخواهم آمد. (ابوالفضل بیهقی)
که هر یکی به کفایت بدین و ملک اندر
همی نماید فعل و همی کند تأثیر (عنصری)
اندر خوی او گر خللی بودی، بی‌شک
پنهان بنماندی و بگفتندی ناچار (فرخی)
وین دل که حلالِ او نمی‌جوید
چون خواهد جست مر حرامش را؟ (ناصر خسرو)
۴- در کدام گزینه از فعل مضارع ساده استفاده نشده است؟
کنون با تو پیوند جویم همی
رخ آشتی را بشویم همی (فردوسی)
قصد آن دارم که دامن در چنم زین روز بد
روز خوب خویش جویم بر ستوری چون عقاب (ازرقی هروی)
به گوش دل تو بشنو هرچه گویم
کزین گفتن همه نام تو جویم (فخرالدین اسعد گرگانی)
به روزگار جوانی اسیر عشق شدم
من این محل ز که جویم که از محالات است (امیر معزی)
۵- در کدام گزینه، به ترتیب، فعل‌هایی با ساختار زیر دیده می‌شود؟
مضارع ساده – مضارع ساده مجهول – مضارع ساده مجهول منفی
بخوانند – خوانده شوند – خوانده نشوند
خوانند – خوانده شوند – خوانده نشوند
بخوانند – خوانده شوند – خوانده بشوند
بخوانند – خوانده بشوند – خوانده نشوند
۶-کدام گزینه با ساختار صفت مفعولی (بن ماضی + ه) + بن مضارع + شناسه به دست آمده است؟
۷- کدام گزینه در مورد فعل‌های زیر درست است؟
برگزار شود – فراخوانده شوند – شناخته شوم
مضارع ساده از فعل مرکب «برگزار شدن» – مضارع ساده از فعل مرکب «فراخواندن» – مضارع ساده از فعل مرکب «شناختن»
مضارع ساده از فعل پیشوندی «برگزار شدن» – مضارع ساده از فعل پیشوندی «فراخواندن» – مضارع ساده از فعل ساده «شناختن»
مضارع ساده از فعل مرکب «برگزار شدن» – مضارع ساده از فعل مرکب «فراخواندن» – مضارع ساده از فعل ساده «شناختن»
مضارع ساده از فعل مرکب «برگزار شدن» – مضارع ساده از فعل پیشوندی «فراخواندن» – مضارع ساده مجهول از فعل ساده «شناختن»
۸- در ساختار کدام فعل از مضارع ساده استفاده نشده است؟
دیده نشده‌‌اند
۹- در کدام گزینه، فعل مضارع ساده به جای مضارع التزامی به کار رفته است؟
اگر بینی از مردم کسی را پس گوی که من نیت روزه کرده‌ام. (ناصر خسرو)
گویند صبر کن که ترا صبر بر دهد
آری دهد ولیک به عمر دگر دهد (دقیقی)
همیشه می‌خواستم که آن را بشنوم از معتمدی که آن را به رأی‌العین دیده باشد. (ابوالفضل بیهقی)
برفتند و بردند رنج دراز
که تا با ستاره چه دارند راز (فردوسی)
۱۰- در کدام جمله، فعل مضارع ساده با وجه التزامی به کار رفته است؟
شعر همی خوانید ای مطربان
رحمت بر خسرو محمود باد (مسعود سعد سلمان)
اگر خواهید که خدای تعالی شما را دوست دارد دست از دنیا بدارید. (غزالی)
مرا از بزرگان بر این شرم خاست
که گویند گنج و سپاهت کجاست (فردوسی)
در شهر مرا میان چشم می‌خوانند
نیکو نامی ز عشق حاصل کردیم (ابوسعید ابوالخیر)
جمع بندی
در این نوشته از مجله فرادرس توضیح دادیم که فعل مضارع ساده چیست و چه کاربردی دارد. همچنین ساختار کلی این فعل را در جملات فارسی مرور کردیم. در بخش دیگری از همین مطلب، از وجه و ارتباط آن با فعل مضارع ساده سخن گفتیم. صورت‌های منفی و مجهول فعل مضارع ساده و تفاوت این فعل با سایر فعل‌های مضارع از موضوعات دیگری هستند که در این مطلب به آنها پرداختیم. در ادامه نیز به مثال‌هایی اشاره کردیم که کاربرد این فعل را در متون ادبی یا غیرادبی به شما نشان می‌دهند. برخی از سؤالات متداول مرتبط با این فعل، همچنین تمریناتی برای سنجیدن دانسته‌هایتان، بخش‌های پایانی این نوشته را تشکیل می‌دهند.
source