اگر به تفاوت دو کلمه «بنشینید» و «بفرمایید» که حتما بارها در مکالمههای روزانه به گوشتان خورده توجه کنید، بهخوبی درک میکنید که مفهوم لحن محتوا چیست و چه تأثیری در نوع احساس مخاطب و برداشت او از پیام محتوا دارد. این کلمات هممعنیاند و هردو برای دعوت کسی به نشستن به کار میروند؛ اما لحن بنشین «غیررسمی» است و زمانی از آن استفاده میکنیم که با مخاطب صمیمیت بیشتری داشته باشیم. در مقابل، «بفرمایید» لحن «رسمی» دارد و استفاده از آن نشاندهنده احترام بیشتر بین گوینده و مخاطب است. با همین مقایسه ساده میتوانیم درک کنیم که لحن محتوا یا همان شیوه بیان ما در نحوه درک پیام ما توسط مخاطب و احساسی که پیدا میکند، چقدر تأثیرگذار است. در تعریفی خیلی ساده، لحن محتوا را میتوان نحوه و شیوه بیان موضوع توسط گوینده در نظر گرفت که میتواند رسمی یا غیررسمی، جدی یا شوخی، محترمانه یا غیرمحترمانه و پرشور یا خشک و علمی باشد.
عوامل مختلفی در انتخاب لحن مناسب برای محتوا تأثیر دارند که نوع مخاطب هدف، موضوع محتوا، فرمت آن و هدف از تولید آن محتوا مهمترین آنها هستند. در این نوشته از مجله فرادرس با تعریف لحن در محتوا آشنا میشویم و تفاوت آن را با «صدای برند» (Brand Voice) یاد میگیریم. در گام بعدی و در بخش اصلی مطلب، با متداولترین انواع لحن و لحن مناسب برای هر محتوا آشنا میشویم. در پایان هم نکات و مراحل مهم در انتخاب لحن مناسب برای محتوای کسب و کار را میآموزیم.
لحن محتوا چیست؟
جمله «حرف را که همه میزنند، مهم این است که چطور حرف بزنیم!» مصداق بارز و عینی تعریف «لحن در محتوا» است. «لحن» (Tone of Voice) در مفهوم اصلی خود به روش مورد استفاده هر فرد برای صحبت کردن با فرد دیگر اشاره دارد. به زبان خیلی سادهتر، لحن بهمعنی شکل حرف زدن افراد با یکدیگر است. کلماتی که انتخاب میکنند، عناصر صوتی پیام مثل حجم و دانگ صدا و سرعت حرف زدن در مجموع لحن حرف زدن را میسازند. با در ذهن داشتن این پیشزمینه، «لحن» را در زمینه تولید محتوا و بازاریابی میتوان بهصورت «شکل صحبت کردن و برقراری ارتباط هر برند با مخاطبان خود در پیامرسانی و تعامل با آنها» تعریف کرد.
بر همین اساس، نوع کلمات و تصاویر انتخابشده برای محتوا، ساختار جملات و ترتیب بهکار بردن هریک از این عناصر در قالبهای محتوایی مختلف از ایمیل و صفحات فرود گرفته تا تبلیغات، پستهای شبکههای اجتماعی و وبلاگها، همه و همه بخشی از لحن انتخابی آن برای محتوا هستند. لحن هریک از این قالبهای محتوایی میتواند خیلی جدی و رسمی، دوستانه و صمیمی، طنز و بازیگوشانه و خشک و کاملا خالی از احساسات باشد.
لحن محتوا در حقیقت تعیینکننده و نماینده نوع احساساتی است که محتوا باید در مخاطب بیدار کند و روی نحوه پاسخ دادن مخاطب به گوینده هم تأثیرگذار است. لحن نادرست باعث میشود پیام بهدرستی از گوینده به مخاطب منتقل نشود. برای مثال، بیانیه رسمی عذرخواهی یک کسب و کار را در نظر بگیرید که از کلمات رسمی در آن استفاده میشود و قرار است این حس را به مشتریان منتقل کند که برند بهطور جدی از آنها عذرخواهی میکند. در مقابل، متن کپشن یک پست در اینستاگرام که قرار است مخاطبان را به شرکت کردن در مسابقه تشویق کند، باید ترغیبکننده و صمیمانه باشد و هرچه از کلمات عادیتر و سادهتری در آن استفاده شود، کاربران با احتمال بیشتری با محتوای پست تعامل میکنند.
به دو نمونه زیر که استفاده دو برند از لحنهای مختلف را نشان میدهد، توجه کنید:
- لحن برند نایک قدرتمند و جدی است تا ورزشکاران را به تلاش بیشتر ترغیب کند. تصویر زیر یکی از شعارهای تبلیغاتی این برند را در کمپین Dream Crazy نشان میدهد:
- در مقابل این لحن جدی و پرقدرت، برند قهوه Dunkin در پست اینستاگرام خود از لحنی طنز و بازیگوشانه برای ارتباط با مخاطب استفاده میکند که آن را در تصویر زیر میبینید:
انواع لحن در محتوا
در بخش قبلی یاد گرفتیم لحن محتوا چیست و اهمیت زیادی در کیفیت ارتباط با مخاطب و میزان اثربخشی پیام محتوا دارد. دانستیم نوع لحنی که ما انتخاب میکنیم، در انتقال پیام و احساس درست به مخاطب بسیار تأثیرگذار است. لحن محتوا انواع مختلفی دارد که هرکدام ویژگیهای خاص خود را دارند و برای اهداف مختلفی از آنها استفاده میشود. آشنایی با انواع لحنها کمک میکند بهتر بتوانید لحن مناسب را برای تولید محتوا در کانالهای بازاریابی مختلف انتخاب کنید.
در جدول زیر مهمترین و متداولترین انواع لحن را در محتوا آوردهایم:
انواع لحن در محتوا | |
«دوستانه» (Friendly) | «رسمی» (Formal) |
«غیررسمی» (Informal) | «گرم و پذیرا» (Warm and Welcoming) |
«خوشبینانه» (Optimistic) | «آموزنده» (Informative) |
«حرفهای» (Professional) | «ترغیبکننده» (Persuasive) |
«طنز» (Funny) | «الهامبخش» (Inspirational) |
«محاورهای» (Conversational) | «قاطعانه» (Authoritative) |
هرکدام از موارد بالا کاربرد خاص خود را برای محتوای برند دارند و باید با در نظر گرفتن مخاطب هدف، موضوع و نوع محتوا از بین آنها انتخاب کنید. در ادامه در مورد هرکدام توضیح داده و بهترین نوع محتوا برای هر لحن را معرفی میکنیم.
۱. لحن دوستانه
لحن دوستانه دعوتکننده و گرم است و حس اعتماد مخاطب را جلب میکند. این لحن معمولا کلمات عادی و غیررسمی دارد، جملات آن کوتاه هستند و ساختار سادهای دارند. دقیقا به همین دلیل است که استفاده از لحن دوستانه میتواند بین گوینده و مخاطب احساس نزدیکی و صمیمیت ایجاد کند. بنابراین استفاده از لحن دوستانه در تولید محتوا، بیشتر برای آن دسته از محتواهایی که مخاطب آنها عموم مردم هستند و لازم است ارتباط عاطفی و احساسی با برند برقرار کنند، توصیه میشود. در فهرست زیر به چند مورد از انواع محتوایی که لحن دوستانه اثربخشی آنها را بیشتر میکند، اشاره کردهایم:
- محتوای آموزشی ارائهشده در بلاگپستها و ویدیوها
- پست و استوری شبکههای اجتماعی
- محتوای تبلیغاتی
- محتوایی با درونمایه طنز و سرگرمی
در هر محتوایی که لازم باشد حس اعتماد مخاطبان را آنقدر جلب کنید که فکر کنند در حال صحبت با یک دوست صمیمی هستند، بهتر است از لحن دوستانه کمک بگیرید. به دو نمونه زیر توجه کنید که در آن یک جمله ثابت را با لحن خنثی و لحن دوستانه نوشتهایم:
- خدمات ما شامل طراحی سایت، سئو، و تولید محتوای متنی، تصویری، و ویدیویی با بالاترین کیفیت ممکن است. (لحن خنثی)
- خدمات ما شامل طراحی سایت، سئو، و تولید محتوای متنی، تصویری، و ویدیوییه. ما با تیمی از متخصصان، تمام خدمات مورد نیاز کسب و کارت رو با بهترین کیفیت ممکن ارائه میدیم. (لحن دوستانه)
۲. لحن رسمی
لحن رسمی دقیقا همانطور است که بهنظر میرسد. واضح و سرراست و مستقیم سر اصل مطلب میرود و قواعد دستوری و نگارشی بهطور کامل در آن رعایت میشود. در محتوایی که لحن رسمی دارد خبری از اصطلاحات عامیانه روزمره نیست و جملات طولانیتر با ساختارهای پیچیدهتری وجود دارد. هدف از استفاده از لحن رسمی انتقال دانش، تخصص و تجربه به مخاطبان و در عین حال حفظ فاصله با آنها است. در این لحن از کلمات تخصصی و حرفهای حوزه کسب و کار استفاده میشود. بهطور کلی در محتواهای عملی و فنی، محتوای نشاندهنده تخصص و اعتبار برند و محتوایی که افراد متخصص حوزه کاری را خطاب قرار میدهند، بهتر است از لحن رسمی استفاده شود.
در فهرست زیر به چند مورد از انواع محتوایی که بهتر است با لحن رسمی تولید شوند، اشاره کردهایم:
- اسناد تجاری و بیانیههای رسمی
- مقالهها و گزارشهای عملی و تخصصی
- محتوای ارائههای رسمی
- محتوای حقوقی و قانونی
به مثال زیر توجه کنید که آن را با دو لحن خنثی و رسمی نوشتهایم:
- تقویم بازار بورس میتواند به سرمایهگذاران کمک کند تا تصمیمات آگاهانهتری بگیرند. (لحن خنثی)
- تقویم بازار بورس، یک ابزار ارزشمند برای سرمایهگذاران است و آنها را در مورد روندهای بازار آگاه میکند. (لحن رسمی)
۳. لحن غیررسمی
لحن غیررسمی دقیقا نقطه مقابل لحن رسمی است و در آن اصطلاحات و عبارات عامیانه و ساده زیادی به کار میروند. همچنین عنصر احساس در لحن غیررسمی در مقایسه با لحن رسمی پررنگتر است. لحن غیررسمی در مواردی حالت محاورهای به خود میگیرد تا بتوان موضوعات پیچیده را سادهتر و واضحتر از طریق آن برای مخاطبان توضیح داد. معمولا برای ارتباط مستقیم با مشتری در شبکههای اجتماعی و ایمیلهای خبرنامه، پیامهای تبریک و تشکر، دعوتنامههای رویداد و موارد مشابه از این لحن استفاده میشود.
نکته مهم: تعیین مرز بین لحن صمیمانه و لحن غیررسمی گاهی بسیار دشوار است. تفاوت اصلی بین دو این دو لحن آن است که از لحن غیررسمی از کلمات عامیانه و اغلب غیرجدی برای برقراری ارتباط با مخاطب استفاده میشود اما لحن صمیمانه ضمن حفظ احترام و گاها با استفاده از کلمات رسمی تلاش میکند نظر مخاطب را جلب کند. به جمله زیر توجه کنید که آن را با چهار لحن صمیمانه، رسمی و غیررسمی و خنثی نوشتهایم تا تفاوت این لحنها را بهتر درک کنید:
- ما خدمات مشاوره کسب و کار ارائه میدهیم. (لحن خنثی)
- با ما همراه شوید تا کسب و کارتان را به سطح بالاتری ببریم. (لحن دوستانه)
- ما با تجربه و دانش خود، میتوانیم به شما در بهبود کسب و کارتان کمک کنیم. (لحن رسمی)
- ما کمکت میکنیم تا کسب و کارتو راهاندازی کنی یا توسعه بدی. (لحن غیررسمی)
تا اینجا میدانید سه لحن محتوا مهم و متداول چیست. در ادامه در مورد چند نوع لحن دیگر میخوانید.
۴. لحن گرم و پذیرا
این لحن بسیار دعوتکننده است و مخاطب محتوا یا مشتری بالقوه را ترغیب میکند تا مدت زمان بیشتری را با برند یا محصولات و خدمات آن درگیر شود. مهمترین ویژگی این لحن آن است که نوعی احساس دسترسی به کسب و کار و تعامل آسان با آن را به مخاطب القا کرده و با کلمات مثبت و تشویقکننده فاصله بین کسب و کار و مخاطب را کمتر میکند.
استفاده از کلمات و عباراتی مثل «خوش آمدید!»، «با ما همراه باشید!» و …. در صفحات فرود وبسایت و پستهای معرفی رویداد یا محصول شبکههای اجتماعی و محتواهایی که در فرایند ثبتنام و آنبوردینگ مشتریان استفاده میکنید در اثرگذاری هرچه بیشتر محتوای آنها کاربرد دارد.
به نمونههای زیر توجه کنید:
- لطفاً هر سوالی دارید بپرسید. (لحن گرم و پذیرا)
- سوالات خود را مطرح کنید. (لحن خنثی)
۵. لحن خوش بینانه
لحن خوشبینانه از واژگان مثبت و امیدبخش استفاده میکند و حس مثبت و امیدبخشی را به مخاطب منتقل میکند. لحن خوشبینانه بهترین گزینه برای محتوایی است که با هدف ایجاد حس امیدواری و انگیزه بخشیدن به مخاطبان تولید میشود. از لحن خوشبینانه در بسیاری از محتواهای آموزشی، محتواهای مرتبط با پیشرفت و توسعه فردی و سخنرانیهای انگیزشی استفاده میشود. به نمونههای زیر توجه کنید:
- این محصول برای افرادی که بهدنبال یک راهحل ساده و کارآمد برای کاهش وزن هستند، مناسب است. (لحن خنثی)
- با این محصول میتوانید بهراحتی و با سرعت وزن خود را کاهش دهید و به اندام ایدهآل خود برسید. (لحن خوشبینانه)
۶. لحن آموزنده
لحن آموزنده برای اطلاعرسانی و آموزش دادن به مخاطب استفاده میشود. این لحن باید بتواند علاوه بر سادگی، نوع حس احترام و اعتماد بین برند و مخاطبان ایجاد کند تا اثربخشی نکات گفتهشده در آموزش بیشتر شود. در فهرست زیر به چند مورد از ویژگیهای محتوای دارای لحن آموزنده اشاره کردهایم بهاینصورت که محتوای دارای این لحن باید جایی بین معیارهای زیر قرار بگیرد:
- رسمی و در عین حال صمیمانه: رسمی بودن حس احترام بین گوینده و مخاطب ایجاد میکند و صمیمیت کمک میکند مخاطب احساس راحتی کند.
- حرفهای و در عین حال در دسترس: حرفهای بودن کمک میکند مخاطب از بابت تخصص محتوا اطمینان حاصل کند و در دسترس بودن کمک میکند مخاطب حس کند در صورت نیاز میتواند با آموزشدهنده در ارتباط باشد.
- واضح و در عین حال تشویقکننده: وضوح و شفافیت کمک میکند مخاطب راحت موضوع محتوا را بفهمد و تشویقکننده بودن کمک میکند مخاطب به یادگیری بیشتر ترغیب شود.
لحن آموزنده بیشتر برای نوشتن بلاگپستها، راهنماها و ویدیوهای به زبان ساده و How-To مناسب است. در ادامه دو مثال را با دو لحن خنثی و آموزنده بررسی کردهایم:
- محصولات آرایشی ما، با کیفیت بالا و ماندگاری طولانیمدت، زیبایی طبیعی شما حفظ میکنند. (لحن خنثی)
- محصولات آرایشی ما، با استفاده از مواد اولیه باکیفیت و فناوریهای پیشرفته تولید میشوند. این محصولات بهدلیل ماندگاری طولانیمدت، میتوانند زیبایی طبیعی شما را برای مدت طولانی حفظ کنند. (لحن آموزنده)
تا این بخش توضیح دادیم لحن خوشبینانه و آموزنده محتوا چیست. در ادامه در مورد ۵ نوع لحن دیگر میخوانید.
۷. لحن حرفه ای
لحن حرفهای شباهت زیادی به لحنهای آموزنده و رسمی دارد ولی به اندازه آنها خشک و بیروح نیست و انتخاب کلمات در آن بهصورتی انجام میشود که حس اعتماد و صداقت بیشتری را به مخاطبان انتقال دهد. لحن حرفهای بهتزین گزینه برای برندهایی است که قصد دارند اعتبار خود را به رخ مخاطبان بکشند و به اولویت ذهنی آنها تبدیل شوند. به نمونههای زیر توجه کنید:
- با استفاده از خدمات ما، میتوانید بهراحتی و بدون دردسر به مقصد برسید. (لحن خنثی)
- با استفاده از خدمات ما، میتوانید با خیال راحت و آسودگی خاطر، به مقصد برسید. ما از بهترین رانندگان و وسایل نقلیه استفاده و تلاش میکنیم تا سفر شما را به بهترین شکل ممکن رقم بزنیم. (لحن حرفهای)
۸. لحن ترغیب کننده
لحن ترغیبکننده خواننده یا شنونده را ترغیب و قانع میکند تا اقدام مشخصی را انجام دهد. از ویژگیهای این لحن میتوان به متمرکز بودن، دور بودن از استرس و ثبات آن اشاره کرد که همه این ویژگیها اثربخشی بالای آن را تضمین میکنند. از لحن ترغیبکننده بیشتر در محتوای تبلیغاتی و محتوای معرفی محصول استفاده میشود تا مخاطبان را به انجام اقدام موردنظر کسب و کار ترغیب کند. به مثالهای زیر توجه کنید:
- یک دوره آموزشی جدید در زمینه مدیریت کسب و کار برگزار میشود. این دوره، توسط اساتید برجسته این رشته تدریس میشودیک ث تا دانش و مهارت خود را در زمینه مدیریت کسب و کار بهبود بخشید. (لحن خنثی)
- دوره آموزشی مدیریت کسب و کار، فرصتی طلایی برای شماست تا دانش و مهارت خود را در زمینه مدیریت کسب و کار بهبود بخشید و به موفقیت در کار خود برسید. این دوره، توسط اساتید برجسته این رشته تدریس میشود و با جدیدترین متد آموزشی دنیا مطابقت دارد. (لحن ترغیبکننده)
۹. لحن طنز
همه مخاطبان خندیدن را دوست دارند و اگر یک برند بتواند از لحن طنز بهدرستی استفاده کند، قطعا میتواند اثربخشی بالای آن را روی ایجاد ارتباط قویتر با مخاطبان حس کند. لحن طنز معمولا پر از کلمات ساده و عامیانه روزمره است و هدف نهایی آن همیشه نشاندن لبخند روی لب مخاطبان است؛ اما در ترغیب کردن آنها هم بسیار موثر است. طنز کمک میکند یخ مخاطب را بشکنید، ارتباطی همدلانه با او ایجاد کنید و در طولانیمدت، اثربخشی پیامهای برند را بیشتر کنید.
البته به کارگیری لحن طنز در تولید محتوا آنقدر که به نظر میرسد آسان نیست و باید شناخت دقیقی از سلیقه مخاطب داشته باشید و بتوانید واکنش او را تا حدودی پیشبینی کنید چون به همان اندازه که میتواند اثربخش باشد، میتواند واکنش منفی مخاطبان را بهدنبال داشته باشد و به چهره برند آسیب بزند. از لحن طنز بیشتر برای محتوای شبکههای اجتماعی و میمها استفاده میشود.
۱۰. لحن الهام بخش
لحن الهامبخش پرانرژی، سرزنده و مثبت است و این احساسات را به مخاطبان هم منتقل میکند. استفاده برند از لحن الهامبخش کمک میکند برند با اعتمادبهنفس به نظر برسد. چون فقط یک کسب و کار دارای اعتمادبهنفس و مطمئن بهخود میتواند به مخاطبان و مشتریان خود الهام ببخشد. بهطوریکه مشتریان احساس کنند در زمان استفاده از محصولات و خدمات این برند در حال انجام کاری شگفتانگیز، خاص و مهم هستند. برند نایک که در ابتدای مطلب یکی از کمپینهای تبلیغاتی آن را بررسی کردیم، در بهکارگیری این لحن استاد است.
۱۱. لحن محاوره ای محتوا چیست؟
این لحن بیشتر برای تعامل و گفتگوی برند با مخاطبان استفاده میشود. استفاده کردن از لحن محاورهای در محتوا کمک میکند مشتریان همان احساسی را پیدا کنند که در زمان صحبت کردن با خدمات پشتیبانی ممکن است به آنها دست دهد. در نتیجه برقراری ارتباط با لحن محاورهای، موارد زیر رخ میدهند:
- بحثها و گفتگوهای نتیجهبخشتر با مشتریان
- درک متقابل بهتر بین مشتریان و برند
- ایجاد روابط قویتر
نکته مهم و ويژگی متمایزکننده لحن محاورهای آن است که در آن از زبان و کلمات رایج روزمره بهجای کلمات و اصطلاحات فنی و تخصصی استفاده میشود. همچنین در زمان استفاده از لحن محاورهای بسیار مهم است که دوستانه و در دسترس به نظر مخاطبان برسید.
۱۲. لحن قاطعانه
لحن قاطعانه بیشتر برای شناخته شدن و اثبات ارزشهای برند بهکار میرود چون در بسیاری از موارد نیاز است که ارتباطات کتبی و شفاهی برند را با قدرت بسازید. با کمک لحن قاطعانه، شایسته، دانا و مطلع و قابلاعتماد بهنظر میرسید. این لحن باعث میشود مخاطبان بیشتر شما را جدی بگیرند و بیشتر نسبت به چیزی که میگویید، قدردان باشند. لحن قاطعانه چند ویژگی اصلی دارد که در فهرست زیر به آنها اشاره کردهایم:
- استفاده کردن از فعلهای معلوم و اسامی ملموس
- عدم استفاده از اصطلاحات عامیانه و تخصصی
- توجه به عنصر اعتمادبهنفس در محتوای نوشتاری و شفاهی
مقالههای سفید، گزارشهای ماهیانه و سالیانه برند و دیگر انواع محتوایی که با هدف رهبری فکری برند تولید میشوند، بهتر است بر اساس لحن قاطعانه بهینه شوند. به نمونههای زیر توجه کنید:
- شرکت ما بهمنظور قدردانی از مشتریان وفادار خود، تخفیف ویژهای را در نظر گرفته است. (لحن خنثی)
- شرکت ما بهمنظور قدردانی از مشتریان وفادار خود، تخفیف ویژهای را به آنها ارائه میکند. (لحن قاطعانه)
چرا لحن محتوا مهم است؟
در بخشهای قبلی توضیح دادیم لحن محتوا چیست و چه انواعی دارد. همچنین به این نکته اشاره کردیم که لحن محتوا میزان اثربخشی پیام آن را تعیین میکند. با انتخاب لحن درست میتوانید شخصیت، هویت و ارزشهای برند را بهتر به مخاطبان نشان دهید که این موضوع باعث میشود مخاطبان بیشتر به شما اعتماد کرده و برای شما شخصیت انسانی قائل شوند. هرچه بهتر اعتماد مشتریان را جلب کنید، با احتمال بالاتری از شما خرید میکنند.
در فهرست زیر به چند مورد از دلایل اهمیت لحن محتوا و تعیین درست آن برای کسب و کارها اشاره کردهایم:
- متمایز شدن بین رقیبان
- برندسازی بهتر و اعتبار بیشتر
- کمک به برقراری ارتباط بهتر و قویتر با مشتری
در ادامه، کمی در مورد هرکدام توضیح میدهیم.
نقش لحن محتوا در ایجاد تمایز بین رقیبان چیست؟
یکی از اشتباهات کسب و کارها در انتخاب لحن آن است که فکر میکنند حتما باید لحن مورد استفاده برندهای رقیب را انتخاب کنند. اینکه لحن برندهای رقیب را زیر نظر بگیرید، ضروری است ولی باید با کمی خلاقیت لحنی را انتخاب کنید که باعث شود در رقابت با دیگران متمایز شوید. انتخاب لحنی منحصربه فرد و سازگار با موقعیتهای مختلف کمک میکند مخاطبان بهتر شما را به یاد بیاورند و ارتباط بهتری با شما برقرار کنند.
برندسازی بهتر و اعتبار بیشتر
لحن محتوای برند یکی از جلوههای مهم صدای برند و بازتابی از شخصیت، تخصص و ارزشهای آن در ارتباط با مخاطبان است. انتخاب درست لحن برای محتوا کمک میکند بهعنوان منبعی قابلاعتماد شناخته شوید و احترام و وفاداری مشتریان را جلب کنید.
برای مثال یک برند جواهرات لوکس برای شناساندن برند و ارزشهای خود به مشتریان، بهتر است از لحن رسمیتر و محترمانهتری استفاده کند تا اصالت خود را در ذهن مخاطبان تثبیت کند. واضح است که اگر این برند لحن شوخی و بسیار صمیمانهای را برای ارتباط با مخاطبان انتخاب کند، نتیجه دلخواه خود را دریافت نمیکند. بنابراین انتخاب لحن درست به برندسازی بهتر در ذهن مخاطبان کمک میکند.
ایجاد تجربه شبیه به ارتباط رو در رو با مشتری
انتخاب لحن درست برای محتوای برند، تجربه ارتباط مستقیم با برند را برای او شبیهسازی میکند. با پیشرفت تکنولوژی و گسترش استفاده از تلفنهای هوشمند، بسیاری از مشتریان بهجای اینکه با شماره پشتیبانی و خدمات مشتری تماس بگیرند، از طریق شبکههای اجتماعی یا چتباتهای آنلاین با برندها ارتباط برقرار میکنند. بنابراین میتوانید از این بسترها برای تقویت لحن برند و برقراری ارتباط بهتر با مشتری استفاده کنید.
بسیاری از برندها پا را از این هم فراتر میگذارند و فعالانه در شبکههای اجتماعی به نظرات و شکایات مشتریان و ذکر نام برند در فضای آنلاین توجه کرده و به آنها پاسخ میدهند.
صدای برند چیست؟
برای اینکه بهتر درک کنید لحن محتوا چیست، لازم است با مفهوم دیگری به نام «صدای برند» (Brand Voice) آشنا شوید. صدای برند در حقیقت شخصیت کلی برند و منعکسکننده ارزشهای اصلی آن است. این صدای برند است که تعیین میکند برند چگونه با مخاطبان خود ارتباط برقرار کند، چطور ارزشهای اصلی خود را به آنها نشان دهد و چطور خود را به مشتریان معرفی کند. صدای برند در هر محتوایی که برند تولید میکند از پست وبلاگ و شبکههای اجتماعی گرفته تا ویدیوها، بروشورها و تبلیغات بهطور یکسان حفظ میشود تا مخاطب بعد از خواندن، دیدن یا شنیدن هریک از آنها، حتی اگر نامی از برند شما نباشد، خیلی سریع به یاد برند شما بیافتد.
در همه موارد زیر ردپایی از صدای برند وجود دارد:
- پیام اصلی، نظرات و ایدهها و زاویه دید برند در همه کانالهای ارتباطی
- کلمات و جملات مورداستفاده برند در ارتباط با مخاطبان
- احساس موردنظر برند برای انتقال به مخاطب
تفاوت صدای برند و لحن محتوا چیست؟
لحن برند در واقع بخش کوچکی از صدای برند است و به نحوه ارتباط برند با مخاطبان خود اشاره دارد. اینکه برند دقیقا از چه کلمات و جملاتی در ارتباط با مخاطبان استفاده کند، چه سبک ارتباطی را به کار بگیرد و چه احساساتی را در مخاطب بیدار کند. در مقایسهای خیلی ساده، صدای برند یعنی به مخاطب «چه» بگویید و لحن برند یعنی این موضوع را «چطور» به مخاطب بگویید.
بنابراین صدای برند در تمام کانالهای ارتباطی ثابت و یکسان حفظ میشود ولی لحن برند با توجه به موضوع محتوا، ویژگیهای مخاطب هدف، نوع رسانه و فرمت محتوا و در کل به تناسب «موقعیت» تغییر میکند. در حقیقت لحن برند حالت یا احساس پیام است که از طریق انتخاب کلمات و سبک نوشتن تعیین میشود و بازتاب صدای برند در محتوای تولیدی آن است.
برای مثال، فرض کنید یک برند صدای شاد و صمیمی برای ارتباط با مخاطبان تعریف کرده، اما اگر همین برند قرار باشد یک بیانیه رسمی برای عذرخواهی از مشتریان ارائه کند، واضح است که نباید لحن آن را شاد و صمیمی انتخاب کند. بنابراین باید گفت هرچه لحن برند در کانالهای ارتباطی با صدای آن هماهنگی بیشتری داشته باشد، ولی در عین حال لحن باید آنقدر انعطافپذیری داشته باشد که بتوان آن را به فراخور موقعیت تغییر داد تا احساس مدنظر برند را در مخاطبان ایجاد کند.
اگر تا این بخش از مطلب را بهخوبی مطالعه کرده باشید، هم میدانید لحن محتوا چیست و هم یاد گرفتهاید اصلیترین انواع این لحنها کداماند. در بخش بعدی توضیح میدهیم چطور و با در نظر گرفتن چه نکاتی باید لحن محتوا و برند را تعیین کنید.
چگونه لحن محتوا را انتخاب کنیم؟
تعیین یا انتخاب لحن درست برای کسب و کارها یکی از چالشهایی است که سختی آن را بیشتر تیمهای بازاریابی و محتوا درک میکنند، چون اثرگذاری محتوا و پیام برند روی مخاطبان بیشتر از هر موضوع دیگری به لحن آن وابسته است. در بخشهای قبلی به این نکته اشاره کردیم که لحن محتوا به ویژگیهای مخاطب هدف، موضوع محتوا و بهطور کلی موقعیت آن بستگی دارد. در این بخش به نکات مهم در انتخاب لحن محتوا اشاره میکنیم.
این موارد در زیر فهرست شدهاند:
- شناختن و تعریف ویژگیهای مخاطب هدف
- زیر نظر گرفتن لحن مورد استفاده برندهای رقیب
- تعریف ویژگیهای شخصیتی برند و تعریف لحن بر اساس چارچوب چهارگانه
- تدوین شیوهنامه لحن برند در تولید محتوا
- تولید محتوا بر اساس لحن انتخابشده
در ادامه، در مورد هریک از این موارد توضیح میدهیم.
۱. شناختن و تعریف ویژگی مخاطب هدف
قبل از هرکار دیگری، باید مشخص کنید مخاطب هدف شما چه کسی است و چه ویژگیهایی دارد. دلیل این موضوع هم کاملا واضح و روشن است. لحن محتوای شما باید با ویژگیها و خصوصیات مخاطب همخوانی داشته باشد تا بتوانید بهاندازه کافی روی او اثرگذار باشید. برای مثال، مخاطبان جوانتر ممکن است لحنهای غیررسمی و عامیانه را بیشتر بپسندند؛ درحالیکه مخاطبان بزرگسال، ترجیح میدهند محتوایی با لحن رسمیتر بدون اصطلاحات عامیانه ببینند. اولین و بهترین قدم برای شناختن مخاطبان این است که شبکههای اجتماعی مورداستفاده آنها و نحوه تعامل آنها با یکدیگر را در این شبکهها تعیین کنید.
در روشی بسیار ساده برای اینکه بدانید مخاطبان در کدام وبسایتها در مورد موضوع برند شما صحبت میکنند، میتوانید با جستجو به روش (نام برند) site:www.website.com
آدرس سایتهایی را که نام برند شما در آنها ذکر شده، پیدا کنید. حتی میتوانید با اضافه کردن «یا» آدرس چند وبسایت را بهطور همزمان جستجو کنید. در نمونه زیر جستجوی سادهای برای مجله فرادرس و شبکه اجتماعی اینستاگرام انجام دادیم:
از بین نتایج این جستجو، نکات مهم را یادداشت کنید. کاربران چه نکات مثبت و منفی در مورد شما اشاره میکنند؟ با استفاده از این اطلاعات میتوانید برای لحن محتوای شبکههای اجتماعی برنامهریزی کنید. اگر هم تازه فعالیت خود را شروع کردهاید و این جستجو نتایج زیادی به شما نشان نمیدهد، همین کار را برای برندهای رقیب انجام دهید. در ادامه، همین جستجوها را ادامه دهید و به نحوه و شکل ارتباط کاربران با یکدیگر توجه کرده و از کلمات و اصطلاحاتی که بیشتر استفاده میکنند، برای تعیین لحن ایده بگیرید. برای این کار سعی کنید به سوالات زیر پاسخ دهید:
- آیا مخاطبان برای صحبت با شما از جملات کامل استفاده میکنند یا گفتار آنها بیشتر به صحبتهای روزمره شبیه است؟
- آیا مخاطبان در زمان صحبت کردن با شما از ایموجی استفاده میکنند؟
- مخاطبان شما بیشتر از چه کلمات و عباراتهای عامیانهای بیشتر استفاده میکنند؟
- آیا مخاطبان برند شما را مستقیما مخاطب صحبتهای خود قرار میدهند؟
- این مخاطبان بیشتر در چه رده سنی قرار دارند و از چه نسلی هستند؟
بنابراین باید ترجیحات و ویژگیهای مخاطب هدف را بهدرستی بشناسید و شیوه برقراری ارتباط با او را بر اساس این شناخت تنظیم کنید.
۲. زیر نظر گرفتن لحن محتوای کسب و کارهای رقیب
در بخشهای قبلی به این نکته اشاره کردیم که لحن محتوای شما میتواند باعث شود در بین کسب و کارهای رقیب متمایز شوید. البته این نکته به این معنا نیست که باید نسبت به لحن کسب و کارهای رقیب بیتفاوت باشید بلکه باید با زیر نظر گرفتن لحن مورد استفاده آنها در انواع مختلف محتوا، لحن مناسب و مخصوص به برند خودتان را پیدا کنید.
یک مثال بسیار خوب و کاربردی از اهمیت این موضوع، لحن مورداستفاده بانکها است. اگر دقت کرده باشید، بانکهای قدیمی و پرسابقه از لحن قاطعانه و رسمی برای ارتباط با مخاطبان خود استفاده میکنند، درحالیکه بانکهای مدرنتر از لحنهای دوستانهتر و راحتتری استفاده میکنند تا حضور خود را نسبت به رقیبان قدرتمندی که دارند، به شکل متفاوتی در ذهن مخاطبان تثبیت کنند.
۳. تعریف ویژگی شخصیتی برند و تعریف لحن بر اساس چارچوب نورمان
گفتیم لحن برند قرار است بازتابی از صدا و شخصیت برند باشد. بنابراین بسیار مهم است که قبل از تعیین و نهایی کردن لحن محتوای برند، در مورد ویژگیهای شخصیتی آن تصمیمگیری کنید. قرار است بهعنوان یک برند شوخطبع بین مخاطبان شناخته شوید که همیشه از اصطلاحات عامیانه در محتوای خود استفاده میکند یا ترجیح میدهید مثل برند Apple با صفتهایی مثل قاطع، معتبر و قدرتمند شما را بشناسند؟
بسیاری از کسب و کارها ازجمله برندهای مربوط به سلامتی و مالی ترجیح میدهند از لحن بسیار رسمی در محتوای خود استفاده کنند تا بهعنوان متخصص حوزه کاری شناخته شوند، چون جلب اعتماد مخاطبان برای آنها از هرچیزی مهمتر است. استفاده از لحن طنز هم تا حد زیادی بین شما و کسب و کارهای رقیب تمایز ایجاد میکند اما آیا از حساسیتهای بهکارگیری آن و سلیقه مخاطبان هدف اطلاعات کاملی دارید؟ برای اینکه راحتتر پاسخ این سوالات را پیدا کنید، بهتر است با فریمورک چهاربعدی لحن نورمان آشنا شوید.
دسته بندی لحن نورمان
در یک دستهبندی معروف، یک گروه بازاریابی بهنام نورمان انواع لحن در محتوا را از نظر میزان رسمی بودن (Formality)، بامزه بودن (Funny)، انگیزهبخشی (Enthusiasm) و رعایت ادب و احترام (Respectfulness) در ۴ طیف جداگانه قرار میدهد که در فهرست زیر به آنها اشاره کردهایم:
- «لحن رسمی در مقابل غیررسمی» (Formal vs. Casual)
- «لحن شوخی در برابر لحن جدی» (Funny vs. Serious)
- «لحن محترمانه در مقابل لحن غیرمحترمانه» (Respectful vs. Irrelevant)
- «لحن پرشور در مقابل لحن علمی و خشک» (Enthusiastic vs. Matter of Fact)
در ادامه دو جهت این طیفها را با هم مقایسه میکنیم تا بهتر یاد بگیرید روش تعیین لحن محتوا چیست و چطور میتوانید به تناسب موقعیت از لحنهای مختلفی استفاده کنید. در واقع لحنهای بالا دو سر هر طیف هستند که به فراخور موقعیت و محتوا باید به لحن مناسبی برای آن برسید.
۱. لحن رسمی و لحن غیررسمی
در اولین دستهبندی انواع لحن در چارچوب نورمان، آن را از نظر میزان رسمی بودن بررسی میکنیم. استفاده از لحن رسمی کمک میکند برند شما معتبرتر و حرفهایتر بهنظر برسد ولی بهدلیل جدیت بیشتر، باعث میشود کمی هم خشک و بیروح به نظر برسید. در نقطه مقابل، استفاده از لحن غیررسمی و غیرجدی باعث میشود برند شخصیت انسانی پیدا کند و دوستانهتر به نظر برسد. البته زیادهروی در استفاده از لحن غیررسمی، خصوصا در موقعیتهای نامناسب باعث میشود غیرحرفهای و کمتجربه به نظر برسید.
۲. لحن جدی و لحن شوخی
اگر قرار باشد بین لحن جدی و لحن شوخی یکی از آنها را انتخاب کنید و بیشتر به دومی تمایل داشتید، این نکته را فراموش نکنید که لحن شوخی برای همه کسب و کارها مناسب نیست و اگر همیشه به فکر خنداندن مخاطب باشید، ممکن است هیچوقت شما را جدی نگیرد. پس لحن شوخی، لحنی است که باید در استفاده کردن از آن محتاط باشید. از طرف دیگر بیان واضح و سرراست موضوع و تمرکز بر حقایق و واقعیتها دو ویژگی اصلی لحن جدی است که باید به آنها توجه داشته باشید.
لحن جدی بیشتر برای موقعیتهایی مناسب است که بخواهید صادق و قابلاعتماد به نظر برسید و ارزشها و اهداف برند را با مخاطبان در میان بگذارید. این لحن کمک میکند حرفهای، قابلاعتماد و معتبر به نظر برسید. لحن شوخی هم برای موقعیتهایی مناسب است که بخواهید مخاطب احساس راحتی کند، لبخند بزند و فضای شاد و صمیمی بین شما و او ایجاد شود.
تا اینجا یاد گرفتید لحن رسمی و غیررسمی و شوخی و جدی محتوا چیست. در ادامه لحنهای محتوای محترمانه و لحن پرشور را در چارچوب نورمان بررسی میکنیم.
۳. لحن محترمانه و غیرمحترمانه
طیف مهم دیگر در چارچوب انواع لحن نورمان به میزان رعایت ادب و احترام در محتوا مربوط است. بر اساس قانونی کلی همیشه باید احترام را در همه ارتباطات برند با او حفظ کنید ولی زیادهروی در استفاده از این لحن و اینکه همیشه سعی کنید همه مخاطبان را خوشحال و راضی نگه دارید، باعث میشود کمی غیرواقعی شوید. در نقطه مقابل، بیادبی و هنجارشکنی هم مورد قبول نیست اما کمی شوخی باعث میشود راحتتر و بامزهتر بهنظر برسید. هرچند باید مراقب باشید به مخاطب توهین نکنید یا او را نترسانید.
۴. لحن پرشور و لحن خشک و علمی
لحن پرشور و اشتیاق باعث میشود دوستانه و مفید به نظر برسید اما اگر در زمان درست از آن استفاده نکنید، میتواند برای مخاطبان آزاردهنده باشد. در مقابل این لحن، لحن علمی و خشک وجود دارد که استفاده از آن اگرچه احساس صداقت و سادگی به مخاطب میدهد ولی اگر بهدرستی از آن استفاده نکنید، باعث میشود بیتفاوت و خشک به نظر برسید.
تا این مرحله هم مخاطب هدف محتوا را میشناسید و هم میدانید لحن محتوا مناسب برای او چیست. در ادامه لازم است شیوهنامهای را برای تولیدکنندگان محتوا تدوین کنید.
۴. نکات مهم در تدوین شیوه نامه لحن محتوا چیست؟
در مرحله بعدی باید شیوهنامه دقیقی بر اساس لحن انتخابی محتوا تعیین کنید. این شیوهنامه با همه اعضای تیم محتوا و بازاریابی اشتراکگذاری میشود و تمام نکات مهم در مورد نحوه تعامل برند با مخاطبان را با جزییات توضیح میدهد. ازجمله مهمترین مواردی که باید در این شیوهنامه به آنها اشاره کنید، میتوان به موارد فهرست زیر اشاره کرد:
- تصویری از پرسونای مخاطب هدف
- توضیح دیدگاه برند نسبت به مخاطب هدف
- بیان اهداف و ارزشهای اصلی برند
- توضیح ساختار پیامرسانی به مخاطب
- فهرست واژگان و اصطلاحات مجاز
- فهرست واژٰگان و عبارات غیرمجاز
- بیان قوانین دستوری و نگارشی
برای توضیح بهتر نکات در شیوهنامه، بهتر است از مثالهای درست و نادرست استفاده کنید تا همه اعضای تیم درک درستی از قوانین پیدا کنند. همچنین بهتر است به تغییرات مجاز لحن در کانالهای ارتباطی مختلف هم اشاره کنید. برای مثال، قطعا لحن محتوای شبکه اجتماعی توییتر نباید با لینکدین یکی باشد.
۵. تولید محتوا بر اساس لحن انتخاب شده
در مرحله پایانی بالاخره نوبت به تولید محتوا بر اساس لحن انتخابشده میرسد. این محتوا ممکن است بلاگپست، محتوای صفحات فرود وبسایت، پست شبکههای اجتماعی، ویدیو، اینفوگرافیک یا پادکست باشد. تفاوتی ندارد کدام محتوا را تولید میکنید، قبل از انتشار باید آن را با معیارهای شیوهنامه مطابقت دهید تا از رعایت کردن تمام قوانین مطمئن شوید.
معرفی کاپریلا به عنوان اولین سیستم تبلیغات هدفمند کلیدواژه ای ایران
استفاده از تبلیغات هدفمند در تبلیغات آنلاین را میتوان روشی بسیار مؤثر برای افزایش احتمال دیده شدن و تعامل با محتوا دانست. به کمک این نوع از تبلیغات میتوان کمپینهای تبلیغاتی را بر اساس ویژگیهای مشترک مخاطبان هدف سازماندهی کرد و کمپینهای تبلیغاتی را کاملاُ مرتبط با ویژگیهای شخصی، رفتار و علاقهمندیهای مخاطب ایجاد کرد. این امر در نهایت سبب افزایش نرخ تبدیل و فروش خواهد شد.
میتوان «کاپریلا» را به عنوان یکی از پلتفرمهای برتر برای تبلیغات آنلاین هدفمند معرفی کرد. کاپریلا با بهرهگیری از هوش مصنوعی، بهترین و مرتبطترین تبلیغات هدفمند کلیدواژهای را با توجه به کمپینهای فعال کسب و کار به کاربران نمایش میدهد. این پلتفرم با شبکهای گسترده از ناشران برای انتشار تبلیغات کلیکی و اجارهای همکاری میکند. با توجه به اینکه شبکه کاپریلا بیشتر متمرکز بر وبسایتهای بزرگ دانشجویی، آموزشی و عمومی کشور بوده و قشر جوان و دانشجوی کشور، بهرهگیری مناسبی از اینترنت دارند، با استفاده از تبلیغات هدفمند کلیدواژهای میتوان تمرکز را روی این قشر معطوف کرد و در صورت انتشار تبلیغات هدفمند در شبکه نسبتاً بزرگ ناشران همکار کاپریلا، امکان هدفگذاری شبکه متمرکزی از دانشجویان و کاربران جوان علاقهمند به اینترنت برای کسب و کارها فراهم میشود.
علاوه بر این، سیستم آماری کاپریلا با بهرهگیری از سیستم آمارگیری مبتنی بر گوگل آنالیتیکس، در تشخیص کلیکهای صحیح و غیرتکراری دقت بسیار زیادی دارد.
خدمات کاپریلا در دو بخش «ناشر» و «تبلیغدهنده» به کاربران ارائه میشود. نمونهای از این تبلیغات را در تصویر زیر مشاهده میکنید که مجموعه بنرهای تبلیغاتی با اندازه و حجم کم را شامل میشود. این بنرها، به طور کامل با موضوع نوشته شده در وبلاگ – در اینجا «مقاله و منبع در مورد دیجیتال مارکتینگ» ـ مرتبط است.
بخش دوم این پلتفرم در قالب «تبلیغدهنده» امکان معرفی کسبوکار به دیگران را برای شما فراهم میکند. از مزایای دیگر این روش تبلیغات میتوان به نرخ تبدیل بالای آن اشاره کرد، چراکه این تبلیغات فقط به مخاطبان هدف نمایش داده میشوند و در نتیجه، افراد بیشتری به استفاده از محصولات و خدمات کسبوکار شما ترغیب میشوند.
معرفی نشریلا به عنوان پلتفرم عالی جهت رپورتاژ آگهی، انتشار بررسی محصول و معرفی خدمات
استفاده از رپورتاژ آگهی یکی از روشهای تبلیغات آنلاین برای گرفتن بکلینک و بهبود رتبه سایت در موتورهای جستجو به شمار میرود. رپورتاژ آگهی اگر به شکلی صحیح و متناسب با لحن هر رسانه نوشته شود تأثیرگذار است و رعایت تمام اصول و معیارهای انتشار رپورتاژ آگهی مناسب به صرف هزینه و زمان زیادی نیاز دارد. به همین دلیل، بهتر است برای انتشار رپورتاژ آگهی از پلتفرمی مانند پلتفرم «نشریلا» استفاده کنید که محتوای مناسب رپورتاژ آگهی را با هزینهای مقرونبهصرفه تولید و منتشر میکند. نشریلا با استفاده از مطالب تخصصی، برای انتشار بررسی محصولات یا معرفی خدمات نیز به شما کمک میکند.
جمعبندی
لحن محتوا شکل و نحوه ارتباط کسب و کار شما با مخاطبان و مشتریان را تعیین میکند و اثر مستقیمی روی میزان تعامل مخاطبان با محتوای تولیدی برند دارد. بهترین روش برای انتخاب لحن این است که واژگان، جملات و ساختار آنها را بهطور کامل با شخصیت برند و ارزشهای اصلی آن هماهنگ کنید و در ادامه با شناخت کامل ویژگیهای مخاطب هدف، بهترین شیوه بیان را برای محتوای خود انتخاب کنید.
بعد از تعیین لحن در این مرحله، لازم است آن را با قالب محتوا و کانال انتشار آن هم مطابقت دهید تا به بهترین نتیجه برسید. در انتخاب لحن برای محتوا همیشه گوشهچشمی به کسب و کارهای رقیب داشته باشید ولی از خلاقیت نترسید. این نکته را هم فراموش نکنید که با رعایت لحنی منحصربهفرد و یکپارچه در همه کانالهای انتشار، میتوانید از جلب اعتبار و و شناختهشدن در بین مخاطبان مطمئن شوید.
سوالات متداول
در این مطلب از مجله فرادرس توضیح دادیم لحن محتوا چیست و مهمترین انواع آن کداماند. در این بخش به چند سوال پرتکرار در مورد انواع لحن و شیوه انتخاب آن پاسخ میدهیم.
در چه مواردی بهتر است از لحن رسمی استفاده کنیم؟
«لحن رسمی» (Formal tone of voice) با به کار بردن کلمات رسمی و جملات طولانی و ساختارهای پیچیده تلاش میکند جدیت گوینده را به مخاطب انتقال داده و فضایی رسمی و محترمانه بین آنها ایجاد کند. بهتر است از لحن رسمی در محتوای علمی و فنی و محتوایی که هدف از تولید آن نشان دادن تخصص و اعتبار برند است، ازجمله بیانیهها و ارائههای رسمی و مقالههای تخصصی استفاده شود.
بهترین لحن محتوا در بازاریابی محصولات و خدمات چیست؟
پاسخ ثابت و یکسانی به این سوال وجود ندارد و لحن محتوا لازم است به تناسب موضوع، نوع محتوا و ویژگیهای مخاطب هدف آن تعیین شود. بهطور کلی باید گفت بهترین لحن محتوا برای هر برند، لحنی است که مخاطبان بیشتر با آن تعامل میکنند. برای مثال، اگر یک کسب و کار بخواهد در بیانیهای کاملا رسمی از مشتریان خود عذرخواهی کند، چون باید جدیت خود را به مخاطبان نشان دهد، بهتر است از لحن رسمی و قاطعانه استفاده کند. در مثالی دیگر اگر لازم باشد به مشتریان انگیزه و الهام بدهید و در آنها حس مثبت ایجاد کنید، بهتر است لحن الهامبخش را به کار بگیرید.
source