ECU به‌عنوان مرکز کنترل و مدیریت خودرو یکی از مهم‌ترین بخش‌های خودرو است. ECU اطلاعات دریافتی از سنسورهای مختلف را پردازش می‌کند و با توجه به شرایط عملکردی موتور دستورات لازم را برای عملگرها ارسال می‌کند. عملگرها قطعاتی برقی هستند که فرمان‌های ECU را اجرا می‌کنند. با توجه به اینکه سنسورها در قسمت‌های مختلفی از خودرو تعبیه شده‌اند، بنابراین اطلاعات گوناگونی از بخش‌های مربوطه به ECU می‌رسد. در صورت خرابی ECU مشکلاتی در خودرو به وجود می‌آید که در این مطلب از مجله فرادرس آنها را در قالب علائم خرابی ECU شرح می‌دهیم. برای این منظور در ابتدا ECU و کارکرد آن را شرح می‌دهیم. سپس مشکلاتی که می‌تواند به دلیل خرابی ECU در خودرو به‌وجود آید را با عنوان علائم خرابی ای سی یو شرح می‌‌دهیم. در این میان برای درک بهتر موضوع سعی می‌کنیم نحوه عملکرد قسمت مربوطه و ارتباط آن با ECU را نیز توضیح دهیم.

ECU چیست؟

«واحد کنترل الکترونیکی» (Electronic Control Unit) که به آن ECU می‌گویند، واحدی الکترونیکی در خودروهای امروزی است که عملکرد قسمت‌‌های مختلف خودرو را کنترل و مدیریت می‌کند. با پیشرفت تکنولوژی‌ علاوه بر ECU موتور امروزه شاهد استفاده از ECU‌ها در قسمت‌های دیگری از خودرو همانند سیستم ترمز، گیربکس، سیستم مالتی پلکس و اجزا و قسمت‌های داخلی بدنه خودرو هستیم. در تصویر زیر نمونه‌ای از ای سی یو خودرو را مشاهده می‌کنید.

هر کدام از این واحدهای الکترونیکی مسئول کنترل و مدیریت اجزای مربوط به بخش موردنظر است. برای مثال ECU گیربکس مسئول کنترل و مدیریت تعویض دنده و عملکرد گیربکس است. بدیهی است که خرابی ECU در قسمت‌های مختلف، باعث عدم عملکرد درست در قسمت مربوطه می‌شود. در این مطلب سعی می‌کنیم علائم خرابی ECU موتور را شرح دهیم.

نحوه عملکرد ECU موتور چگونه است؟

ECU موتور نحوه کارکرد موتور را کنترل و مدیریت می‌کند. برای این منظور اطلاعات از سنسورهای مختلفی که در قسمت‌های گوناگون موتور قرار دارند، به ECU موتور ارسال می‌‌شود. ECU موتور با توجه به اطلاعات دریافتی از این سنسورها دستورهای مناسبی را برای عملگرها ارسال می‌کند. لازم به ذکر است سنسورها در خودرو وظیفه دریافت اطلاعات از قسمت‌های مختلف در خودرو و ارسال آن را به ECU برعهده دارند و عملگرها نیز قطعاتی برقی هستند که مطابق با سیگنال‌های دریافتی از ECU عمل می‌کنند. از سنسورهای موجود در خودرو می‌توان به سنسور دور موتور و سنسور فشار هوا و از عملگرهای خودرو می‌‌توان به انژکتورها و کویل‌ها اشاره کرد.

علائم اصلی خرابی ECU موتور

با توجه به این‌که ECU موتور با ارسال دستورهایی به عملگرها، نحوه کارکرد موتور را کنترل و تنظیم می‌کند، بنابراین هرگونه خرابی در ECU موتور می‌تواند در کارکرد موتور خودرو اختلال ایجاد کند. لازم به ذکر است این علائم در ابتدا باید بررسی شوند و اجزای مربوطه از قبیل سنسورها و عملگرها توسط دستگاه دیاگ توسط تکنسین مربوطه کنترل شوند و در صورتی که این اجزا عملکرد درستی داشتند، در نهایت می‌توان به خرابی ECU مشکوک شد. علائم اصلی خرابی ECU خودرو به شرح زیر است که در ادامه هر کدام را شرح می‌دهیم.

• چراغ چک روشن
• تضعیف عملکرد موتور
• افزایش مصرف سوخت
• روشن نشدن موتور
• لرزش موتور

۱. علائم مربوط به چراغ چک در خرابی ECU

یکی از علائم خرابی ECU چراغ چک روشن است. زمانی که چراغ چک موتور روشن می‌شود می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد. اما همواره باید دلیل آن را متوجه شویم تا بتوانیم زودتر از این‌که عیب مربوطه در دیگر قسمت‌های خودرو نیز اختلال ایجاد کند، نسبت به رفع آن اقدام کنیم. دلایل مختلفی باعث روشن شدن چراغ چک می‌شوند که زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

• فیوز سوخته
• وجود عیب در قطعات برقی خودرو
• ECU معیوب
• هرگونه قطعی در سیم‌کشی خودرو

۲. علائم عملکردی موتور در خرابی ECU چیست؟

با توجه به این‌که اطلاعات از طریق سنسورهای گوناگون به ECU ارسال می‌شود، هرگونه خرابی در ECU باعث می‌شود تا این اطلاعات به درستی دریافت، پردازش و ارسال نشود. این موضوع در نهایت باعث می‌شود تا موتور علائمی داشته باشد که نشان‌دهنده خرابی ECU است. برای این‌که این موضوع را شرح دهیم در ابتدا نحوه عملکرد هر قسمت را شرح می‌دهیم و سپس به توضیح علائم خرابی در قسمت مربوطه می‌پردازیم.

علائم خرابی ECU در سیستم سوخت‌رسانی

یکی از قسمت‌هایی که در خرابی ECU عملکرد خود را از دست می‌دهد، سیستم سوخت‌رسانی خودرو است. سیستم سوخت‌رسانی خودرو وظیفه رساندن سوخت موردنیاز را به محفظه احتراق برای روشن شدن و کارکرد موتور را برعهده دارد. سیستم سوخت‌رسانی خودرو از باک، پمپ‌بنزین، لوله‌های سوخت، ریل‌ سوخت و انژکتورها تشکیل شده است. ECU خودرو وظیفه تنظیم میزان پاشش سوخت به محفظه احتراق را با توجه به میزان نسبت سوخت به هوای موردنیاز برعهده دارد. بنابراین هرگونه خرابی در ECU باعث می‌شود تا انژکتورها نتوانند میزان متناسبی از سوخت را به داخل سیلندرها پاشش کنند. این موضوع می‌تواند باعث عدم کارکرد مطلوب موتور شود و راندمان آن را تضعیف کند.

علائم خرابی ECU در سیستم برق خودرو

سیستم برق خودرو از دیگر قسمت‌هایی است که در صورت خرابی ECU عملکرد خود را از دست می‌دهد و باعث کاهش عملکردی موتور می‌شود. برای انجام احتراق در خودروهای بنزینی علاوه بر سوخت و هوای کافی نیاز است تا جرقه‌ای توسط شمع‌ها زده شود. این جرقه می‌بایست در زمان مناسبی ایجاد شود تا بتواند ترکیب سوخت و هوای متراکم شده در داخل سیلندر خودرو را منفجر کند.

برای این‌که زمان‌بندی مناسبی برای زدن جرقه اعمال شود، ECU موتور اطلاعات مختلفی را از سنسورهای خودرو دریافت می‌کند. با پردازش این اطلاعات زمان مناسب برای جرقه زدن مشخص می‌شود و در زمان مناسب دستور جرقه زدن شمع‌ها از طرف ECU صادر می‌شود. برای این منظور کوئل‌ها وظیفه تامین برق را برای سر شمع‌ها برعهده دارند. بنابراین ECU موتور دستور جرقه را به کوئل‌ها می‌دهد و آنها در زمان مناسب برق را سر شمع‌ها می‌رسانند.

بدیهی است در صورت خرابی ECU مشکلات زیادی همانند روشن نشدن خودرو و ریپ زدن به‌وجود می‌آید. لازم به ذکر است در تمامی این علائم در ابتدا تکنسین مربوطه وایرها و شمع‌ها، کوئل‌ها و اتصالات مربوطه را می‌بایست بررسی کند و در نهایت عملکرد ECU موتور را ارزیابی کند.

علائم خرابی ECU در میزان ترکیب سوخت و هوا

ترکیب نامناسب سوخت و هوا از دیگر علائم خرابی ECU است. برای این‌که موتور خودرو بتواند در شرایط عملکردی مناسبی کار کند، نیاز دارد تا سوخت و هوا با نسبت مناسبی با هم ترکیب شوند. ترکیب نامناسب سوخت و هوا باعث به‌وجود آمدن مشکلات زیر می‌شود.

۳. افزایش مصرف سوخت به دلیل ECU معیوب

در شرایط کارکردی مختلف موتور، ECU مقدار پاشش سوخت توسط انژکتورها را تنظیم می‌کند. در این حالت ECU موتور اطلاعات موردنیاز را از سنسورهای مختلفی همانند سنسور دریچه گاز، سنسور دمای هوای ورودی و سنسور اکسیژن دریافت می‌کند. در این حالت با توجه به اطلاعات دریافتی از این سنسورها میزان پاشش سوخت توسط انژکتورها را تنظیم می‌کند. در صورت خرابی هر کدام از این سنسورها یا خرابی ECU موتور، تناسب درست هوا به سوخت به‌هم می‌خورد که یکی از علائم آن افزایش مصرف سوخت است.

افت قدرت خروجی موتور

زمانی که ترکیب سوخت و هوا در موتور مناسب نباشد، افت قدرت خروجی موتور را خواهیم داشت. در این حالت با توجه به ترکیب سوخت و هوای رقیق در محفظه احتراق، موتور خودرو قدرت موردنیاز خروجی را تولید نمی‌کند. بنابراین هرگونه خرابی در سنسورهای مربوطه و ECU موتور می‌تواند باعث افت قدرت خروجی موتور شود. بنابراین یکی از علائم خرابی ECU افت قدرت خروجی موتور است.

علائم خرابی ECU در تایمینگ موتور

علائم خرابی ECU را در تایمینگ نامناسب موتور نیز می‌توانیم مشاهده کنیم. تایمینگ موتور زمان دقیق جرقه را در سیلندرها برای انفجار مخلوط هوا و سوخت مشخص می‌کند. تایمینگ نقش مهمی در عملکرد و نحوه کارکرد موتور دارد و در خودروهای امروزی توسط ECU کنترل می‌شود. برای کنترل مناسب تایمینگ موتور، ECU اطلاعات مربوط به سنسورهای موقعیت میل‌لنگ و موقعیت میل سوپاپ را پردازش می‌کند. با استفاده از این اطلاعات می‌تواند موقعیت هر کدام از سیلندرها را تشخیص دهد. بنابراین می‌تواند زمان دقیق جرقه را برای هر کدام از سیلندرها به‌دست آورد. برای درک بهتر این موضوع در ادامه درباره نحوه کارکرد موتور چهارزمانه برای درک معنای تایمینگ توضیحاتی می‌دهیم.

نحوه کارکرد موتور چهار زمانه

در موتور خودرو، ترکیب سوخت و هوا منفجر شده و کار تولید می‌کند. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا به این موتورها چهار زمانه می‌گویند. در جواب به این نکته باید توجه کنید که مراحل ترکیب سوخت و هوا و ایجاد جرقه برای تبدیل انرژی شیمیایی حاصل از سوخت به نیروی مکانیکی برای حرکت خودرو در چهار مرحله زیر انجام می‌شود.

• مرحله مکش: در این مرحله سوپاپ‌ ورودی باز و سوپاپ خروجی بسته است و با حرکت پیستون به سمت پایین هوا به داخل سیلندرها مکش می‌شود.
• مرحله تراکم: در مرحله تراکم هر دو سوپاپ ورودی و خروجی بسته است و پیستون به سمت بالا حرکت می‌کند تا بتواند مخلوط هوا و سوخت را در محفظه احتراق متراکم کند.
• مرحله کار: در این مرحله نیز هر دو سوپاپ ورودی و خروجی بسته است. در این مرحله در خودروهای بنزینی شمع جرقه می‌زند و مخلوط فشرده شده هوا و سوخت منفجر می‌شود. انرژی حاصل از این انفجار پیستون را به سمت پایین می‌راند. در این مرحله است که کار انجام می‌شود و انرژی حاصل از انفجار به کار مکانیکی تبدیل می‌شود.
• مرحله تخلیه: مرحله تخلیه آخرین مرحله در چهار زمان کاری موتور احتراق داخلی است. در این مرحله سوپاپ ورودی بسته و سوپاپ خروجی باز است. پیستون به سمت بالا حرکت می‌کند و دوده و گازهای حاصل از انفجار را از طریق سوپاپ خروجی به بیرون هدایت می‌کند.

با توجه به چهار مرحله کارکرد موتورهای احتراق داخلی لزوم زمان‌بندی مناسب برای پاشش سوخت و جرقه شمع‌ها اهمیت پیدا می‌کند. برای انجام تایمینگ مناسب ECU می‌بایست در زمان مناسبی دستور جرقه را صادر کند تا موتور عملکرد درستی داشته باشد. هر گونه خرابی در ECU می‌تواند فرایند تایمینگ مناسب در زمان جرقه و پاشش سوخت را دچار مشکل کند و موجب کارکرد نامناسب موتور شود.

۴. روشن نشدن موتور به دلیل خرابی ECU

از دیگر علائم خرابی ECU موتور روشن نشدن خودرو است. با توجه به اینکه انژکتورها برای پاشش سوخت و کوئل‌ها برای ایجاد جرقه در شمع‌ها همگی توسط فرمان‌های دریافتی از ECU عمل می‌کنند، بنابراین یکی از علائم ECU معیوب روشن نشدن خودرو است.

لازم به‌ ذکر است روشن نشدن موتور دلایل دیگری همچون وجود عیب در سیستم سوخت‌رسانی و برق خودرو دارد که در ابتدا تکنسین مربوطه می‌بایست قسمت‌های مربوطه را بررسی کند و سپس عملکرد ECU را آزمایش کند. عدم دریافت اطلاعات از برخی از سنسورها می‌تواند باعث عدم روشن شدن خودرو شود. در این حالت تکنسین مربوطه عملکرد درست سنسورها را بررسی می‌کند و در صورت عملکرد درست این سنسورها می‌تواند عملکرد ECU را بررسی کند.

بنابراین ممکن است سنسورهای مربوطه عملکرد درستی داشته باشند اما به‌دلیل خرابی ECU این اطلاعات دریافت یا پردازش نشود. در این حالت نیز به دلیل خرابی ECU خودرو روشن نمی‌شود. برای درک بهتر این موضوع در ابتدا با برخی از این سنسورها آشنا می‌شویم و سپس عدم عملکرد آنها و عدم عملکرد درست ECU در پردازش و دریافت اطلاعات مربوطه را در روشن نشدن موتور بررسی می‌کنیم.

سنسور میل‌لنگ چیست؟

سنسور میل‌لنگ قطعه‌ای الکترونیکی است که در موتورهای احتراق داخلی برای رصد موقعیت میل‌لنگ و سرعت آن در محل مناسبی در روبروی چرخ‌دنده‌های فلایویل نصب می‌شود. با عبور دندانه‌های چرخ‌دنده فلایویل از مقابل سنسور میل‌لنگ، این سنسور سیگنال‌هایی را به ECU می‌فرستد. در این حالت ECU متوجه حرکت فلایویل می‌شود.

لازم به ذکر است بر روی چرخ‌دهنده فلایویل دندانه‌‌هایی حذف شده‌اند تا وقتی دندانه‌های حذف شده از مقابل سنسور میل‌لنگ عبور می‌کنند، هیچ سیگنالی به ECU ارسال نشود. از این طریق ECU متوجه موقعیت سیلندرها در خودرو می‌شود و می‌‌تواند زمان فعال کردن کوئل و انژکتور مربوطه را برای جرقه شمع و پاشش سوخت تعیین کند.

بنابراین متوجه می‌شویم که هرگونه خرابی و اختلال در ECU باعث می‌شود اطلاعات مربوطه دریافت نشود و در نتیجه موتور روشن نمی‌شود. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که فلایویل چه ارتباطی با موقعیت سیلندرها در خودرو دارد. برای روشن شدن این موضوع در ادامه این مطلب فلایویل و نحوه عملکرد آن را در خودرو شرح می‌‌دهیم. در تصویر زیر نمونه‌ای از سنسور میل‌لنگ را مشاهده می‌کنید.

فلایویل چیست؟

فلایویل که آن را چرخ طیار نیز می‌گویند به انتهای میل‌لنگ متصل می‌شود و همانند وزنه‌ای است که باعث گرفتن ضربات ناشی از کارکرد موتور و نرم کار کردن آن می‌شود. بنابراین بزرگی و سنگینی آن با تعداد سیلندرهای موجود در خودروها رابطه‌ای معکوس دارد. برای مثال فلایویل در خودروهای چهارسیلندر بزرگتر و سنگین‌تر از فلایویل در خودروهای هشت‌سیلندر است. اما کارکرد فلایویل تنها به این موضوع محدود نمی‌شود. فلایویل وظیفه انتقال نیرو و گشتاور را از طریق دیسک و صفحه به گیربکس برعهده دارد.

علاوه بر این بر روی فلایویل دو چرخ‌ دنده وجود دارد. یکی از این چرخ‌ دنده‌ها برای درگیر شدن با استارتر برای گردش میل‌لنگ و روشن شدن موتور است و چرخ‌دنده دیگر نیز همان‌طور که پیش‌تر شرح دادیم برای این منظور طراحی شده است تا اطلاعات مربوط به دور موتور و موقعیت قرارگیری پیستون در هر سیلندر را به ECU مخابره کند.

زمانی که پیستون‌ها در داخل سیلندر بالا و پایین می‌روند، در زمان انفجار یا کار هر پیستون به میل‌لنگ ضربه وارد می‌کند که هر اندازه تعداد سیلندرهای خودرو کم‌تر باشد ضربات وارده باعث لرزش بیشتر در موتور می‌شود. بنابراین نیاز است تا با استفاده از فلایویل این ضربات گرفته شود و موتور نرم‌تر کار کند.

سنسور میل‌ بادامک چیست؟

سنسور میل‌‌ بادامک در مقابل چرخ‌دنده‌های تعبیه شده بر روی میل بادامک قرار می‌گیرد و همان‌طور که سنسور میل‌لنگ عبور چرخ‌دنده‌ها را به ECU مخابره می‌‌کند، سنسور میل بادامک حرکت چرخ‌دنده‌ها روی میل بادامک را به ECU گزارش می‌دهد. با استفاده از این اطلاعات ECU می‌تواند موقعیت باز و بسته بودن هر کدام از سوپاپ‌ها را شناسایی و دریافت کند. در تصویر زیر نمونه‌هایی از سنسور میل‌بادامک را مشاهده می‌کنید.

سوپاپ چیست؟

هر سیلند از دو سوپاپ ورودی و خروجی تشکیل شده است. برخی از خودروها در هر سیلندر دو سوپاپ ورودی و دو سوپاپ خروجی دارند. زمانی که پیستون در سیلندرها در مرحله مکش به طرف پایین حرکت می‌کند، سوپاپ‌های ورودی باز می‌شوند تا هوا به داخل سیلندر هدایت شود. در زمانی که پیستون‌ها در مرحله تخلیه به سمت بالا حرکت می‌کنند نیز سوپاپ‌های دود یا تخلیه باز می‌شوند تا پیستون بتواند دود و گازهای ناشی از احتراق را به خارج از سیلندر هدایت کند. اما سوالی که در این‌جا مطرح می‌شود این است که چه مکانیزمی باعث باز و بسته شدن سوپاپ‌ها می‌شود. برای پاسخ به این سوال در ادامه میل بادامک را شرح می‌‌‌دهیم.

میل بادامک چست؟

میل بادامک همان‌طور که از نام آن می‌توان متوجه شد میله‌ای است که از تعدادی بادامک تشکیل شده است. میل‌بادامک نیرو برای حرکت دورانی خود را از میل‌ لنگ می‌گیرد و وظیفه باز و بسته کردن سوپاپ‌ها را برعهده دارد. برای اینکه میل بادامک بتواند در زمان مناسبی سوپاپ‌های هوا و دود را باز کند نیاز دارد تا تنظیمات مربوط به تایمینگ آن در زمان نصب به‌درستی رعایت شود.

سنسور میل بادامک حرکت میل بادامک را رصد می‌کند و اطلاعات مربوطه را به ECU مخابره می‌کند. ECU اطلاعاتی که از سنسورهای میل بادامک و میل لنگ دریافت می‌کند را پردازش می‌کند تا بتواند موقعیت‌های قرارگیری پیستون در سیلندرها و وضعیت سوپاپ‌های ورودی و خروجی را رصد کند.

با دریافت و پردازش این اطلاعات ECU می‌تواند زمان دقیق پاشش سوخت و زمان جرقه را مشخص کند. بنابراین هرگونه خرابی یا ایراد در این سنسورها باعث روشن نشدن خودرو می‌شود. در مواقعی نیز در صورت خرابی سنسور میل بادامک در ابتدا خودرو روشن می‌شود ولی دوباره خاموش می‌شود.

زمانی که ECU خودرو دچار خرابی شود و نتواند اطلاعات مربوط به سنسور میل بادامک را پردازش کند نیز علائم مشابهی دارد. بنابراین یکی از علائم خرابی ECU روشن نشدن موتور است. تکنسین‌ها با استفاده از دستگاه دیاگ و کدهای خطای مربوطه می‌توانند مشکلات مربوط به خرابی سنسور میل بادامک را تشخیص دهند که در ادامه آن را شرح می‌دهیم.

کدهای خطای سنسور میل بادامک

برای اینکه تکنسین‌ها بتوانند دلیل روشن نشدن خودرو را تشخیص دهند از دستگاه دیاگ برای عیب‌یابی استفاده می‌کنند. برای این منظور با اتصال دستگاه دیاگ به خودرو کدهای خطای مربوطه را بررسی می‌کنند. در صورتی که تکنسین مربوطه با اتصال دستگاه دیاگ به خودرو و اسکن خطای مربوطه با کدهای خطای P0340 تا P0344 روبه‌رو شود، در این حالت ممکن است سنسور میل بادامک معیوب باشد.

لازم به ذکر است کدهای خطای مربوطه می‌تواند به دلایلی از قبیل خرابی سنسور میل بادامک، خرابی سیم‌کشی مربوطه و خرابی ECU باشد. بنابراین در صورت خرابی ECU نیز ممکن است این کدهای خطا را مشاهده کنید. در این حالت تکنسین مربوطه هر کدام از قسمت‌های ذکر شده را می‌بایست بررسی کند تا بتواند علت اصلی کدهای خطا را پیدا کند.

خرابی سنسور دریچه گاز

خرابی سنسور دریچه گاز از دیگر مواردی است که باعث برهم خوردن میزان ترکیب هوا به سوخت و در نتیجه خاموش شدن موتور یا روشن نشدن آن می‌شود. زمانی که راننده پدال گاز را فشار می‌‌دهد، دریچه گاز متناسب با آن باز می‌شود تا موتور بتواند هوای مورد نیاز خود را برای انجام فرایند احتراق سوخت دریافت کند.

هراندازه راننده پدال گاز را بیشتر فشار دهد، دریچه گاز بیشتر باز می‌شود و مقدار هوای بیشتری به داخل موتور مکش می‌شود. در این حالت برای کارکرد بهینه موتور نیاز است تا پاشش سوخت نیز متناسب با مقدار هوای ورودی به موتور تنظیم شود. برای این منظور ECU موتور نیاز دارد تا اطلاعات موردنظر را از موقعیت دریچه گاز توسط سنسور مربوطه دریافت کند. ECU موتور با دریافت این اطلاعات می‌تواند مقدار پاشش سوخت را تنظیم کند.

بنابراین زمانی که سنسور دریچه گاز خراب می‌شود اطلاعات نادرستی به ECU می‌رسد، بنابراین انژکتورها نمی‌توانند مقدار مناسبی از سوخت را به درون سیلندر پاشش کنند. بدیهی است در صورت خرابی ECU نیز این علائم روی می‌دهد. بنابراین یکی از علائم خرابی ECU روشن نشدن موتور یا خاموش شدن آن است که به دلیل به هم خوردن تنظیم مقدار پاشش سوخت به داخل سیلندر روی می‌دهد.

برای مثال زمانی که راننده پدال گاز را فشار می‌دهد، با باز شدن دریچه گاز هوای بیشتری وارد سیلندرها می‌شود. در این حالت انژکتورها می‌بایست پاشش سوخت بیشتری را به داخل سیلندر انجام دهند تا موتور بتواند با نسبت مناسبی از هوا به سوخت کار کند. اما در صورت معیوب بودن ECU این اطلاعات به درستی پردازش نمی‌شود و در نتیجه پاشش سوخت متناسبی به داخل سیلندرها انجام نمی‌شود که باعث خاموش شدن موتور یا بد کار کردن آن می‌شود.

۵. لرزش موتور به دلیل خرابی ECU

لرزش موتور می‌تواند یکی از علائم خرابی ECU باشد. با توجه به اینکه زمان مناسب برای جرقه زدن شمع‌ها توسط ECU تنظیم و کنترل می‌شود، بنابراین در صورت خرابی ECU ممکن است زمانبندی جرقه رعایت نشود. در این حالت زمان نادرست جرقه زدن باعث انفجار مخلوط سوخت و هوا در زمان نامناسب و ایجاد لرزش در موتور می‌شود. در ادامه دلایل لرزش موتور را در سه حالت دور ارام، شتاب‌گیری و حرکت با سرعت ثابت بررسی می‌کنیم و ارتباط خرابی ECU را با لرزش موتور بیان می‌کنیم.

لرزش موتور در دور آرام

عوامل مختلفی همانند سنسور دریچه گاز معیوب و خرابی شمع‌ها می‌تواند باعث لرزش موتور در دور آرام شوند. دور آرام زمانی است که موتور کار می‌کند ولی خودرو متوقف است. برای مثال زمانی که موتور در حالت درجا کار می‌کند، در این حالت می‌گویند موتور در حالت دور آرام خود قرار دارد.

در این حالت در صورت خرابی ECU این احتمال وجود دارد تا سیستم جرقه‌زنی در زمان مناسبی عمل نکند یا انژکتورها در زمان مناسبی پاشش نکنند. هر کدام از این حالات باعث می‌شود تا خودرو در دور آرام لرزش داشته باشد. بنابراین لرزش موتور در دور آرام می‌‌تواند یکی از علائم خرابی ECU باشد. لازم به ذکر است در ابتدا تکنسین مربوطه با استفاده از دستگاه دیاگ سعی می‌کند خرابی احتمالی قطعات و سنسورهای مختلف را بررسی کند و پس از بررسی آنها می‌تواند خرابی ECU را بررسی کند.

لرزش موتور در زمان شتاب‌گیری به دلیل خرابی ECU

لرزش موتور در زمان شتاب‌گیری می‌تواند یکی از علائم خرابی ECU در خودرو باشد. این موضوع به این دلیل است که ECU وظیفه تنظیم میزان سوخت متناسب با مقدار هوای ورودی به خودرو را دارد، بنابراین در صورتی که سنسور «فشار مطلق منیفولد» (Manifold Absolute Pressure | MAP) معیوب باشد یا ECU عملکرد درستی نداشته باشد، در این حالت اطلاعات مربوط به مقدار هوای ورودی به موتور به‌درستی پردازش نمی‌شود.

این موضوع باعث می‌شود تا فرمان‌های نادرستی از ECU به انژکتورها صادر شود و با توجه به مقدار پاشش نامناسب سوخت در سیلندرها، خودرو در شتاب‌گیری دچار لرزش می‌شود. علاوه بر این با توجه به اینکه فرمان تامین برق برای شمع‌ها از طریق ECU به کوئل‌ها ارسال می‌شود، بنابراین در صورت خرابی ECU کوئل‌ها در زمان نامناسبی برق را به سر شمع‌های می‌دهند. این موضوع می‌تواند باعث لرزش موتور در زمان شتاب‌گیری شود.

لرزش موتور در زمان حرکت با سرعت ثابت

لرزش موتور در زمان حرکت با سرعت ثابت می‌تواند یکی از علائم خرابی ECU خودرو باشد. در این حالت لرزش می‌تواند به‌دلیل عملکرد نادرست انژکتورها یا اطلاعات نادرستی باشد که از سنسور فشار مطلق منیفولد در اختیار ECU قرار می‌گیرد. ECU موتور با توجه به اطلاعات دریافتی از سنسور مپ می‌تواند مقدار مکش هوا به داخل خودرو را ارزیابی کند. بنابراین با اطلاعات به دست ‌آمده مقدار مناسبی از سوخت را توسط انژکتورها در هر سیلندر پاشش می‌کند. بدیهی است در صورت معیوب شدن ECU این اطلاعات به‌درستی پردازش نمی‌شود و موتور عملکرد مناسبی نخواهد داشت. بنابراین لرزش موتور می‌تواند یکی از علائم خرابی ECU باشد.

جمع‌بندی

در ابتدای این مطلب از مجله فرادرس ECU را توضیح دادیم و نحوه عملکرد آن را شرح دادیم. سپس علائم اصلی خرابی ECU موتور را در فهرستی بیان کردیم. سپس به توضیح هر کدام از این علائم پرداختیم. برای این منظور علائم مربوط به چراغ چک موتور در خرابی ECU را بیان کردیم. سپس به توضیح علائم عملکردی موتور در خرابی ECU پرداختیم و علائم خرابی ECU را در سیستم سوخت‌رسانی و برق خودرو شرح دادیم.

سپس به علائم خرابی ECU در میزان ترکیب سوخت و هوا اشاره کردیم. برای این منظور افزایش مصرف سوخت به دلیل ECU معیوب و افت قدرت خروجی موتور را توضیح دادیم. در ادامه علائم خرابی ECU در تایمینگ موتور را شرح دادیم و نحوه کارکرد موتور چهارزمانه را بیان کردیم. سپس روشن نشدن موتور به دلیل خرابی ECU را توضیح دادیم.

برای درک بهتر این موضوع سنسورهای میل‌لنگ و میل بادامک و نحوه عملکرد آنها را شرح دادیم. سپس کدهای خطای سنسور میل بادامک را شرح دادیم و خرابی سنسور دریچه گاز را بیان کردیم. در پایان این مطلب نیز لرزش موتور به دلیل خرابی ECU را توضیح دادیم و دلایل لرزش موتور در دور آرام، زمان شتاب‌گیری و در زمان حرکت با سرعت ثابت و ارتباط آن را با خرابی ECU شرح دادیم.